รายงานสภาพอากาศและปรากฏการณ์ต่าง ๆ บนท้องฟ้า ประจำปี 2557 โดย สถานีหางดง เชียงใหม่

ปี 2557 อุณหภูมิเฉลี่ย 28 องศาเซลเซียส
อุณหภูมิต่ำสุด 13 องศาเซลเซียส วันที่ 23-25 ธันวาคม
อุณหภูมิสูงสุด 38 องศาเซลเซียส วันที่ 23 เมษายน และวันที่ 26 พฤษภาคม

ลมที่พบมากที่สุดคือลมอ่อน รวม 173 วัน มากที่สุดในเดือนกรกฎาคม 30 วัน
พบลมแรง 1 วัน คือ วันที่ 25 พฤษภาคม

พบฝนรวม 117 วัน มากที่สุดเดือนสิงหาคม 24 วัน
ส่วนใหญ่เป็นฝนเล็กน้อย 63 วัน มากที่สุดเดือนสิงหาคม 13 วัน
พบฝนหนักรวม 7 วัน มากที่สุดเดือนสิงหาคม 3 วัน

สภาพท้องฟ้าพบว่ามีเมฆเต็มท้องฟ้ามากที่สุดรวม 150 วัน มากที่สุดเดือนมิถุนายน 28 วัน
เมฆที่พบมากที่สุดคือ Cumulus รวม 221 วัน และพบมากที่สุดเดือนมิถุนายน 28 วัน เช่นกัน

ทัศนวิสัย ส่วนใหญ่มองเห็นดอยสุเทพ (ห่างประมาณ 12 กิโลเมตร) ชัดเจน 201 วัน มากที่สุดเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม เดือนละ 30 วัน
ไม่เห็นดอยสุเทพ 73 วัน มากที่สุดเดือนตุลาคม 16 วัน
ส่วนใหญ่สามารถมองเห็นดวงอาทิตย์ 188 วัน มากที่สุดเดือนพฤษภาคม 29 วัน
ไม่เห็นดวงอาทิตย์ 100 วัน มากที่สุดเดือนสิงหาคม 21 วัน

ไม่พบลูกเห็บในปีนี้
ฟ้าหลัว 67 วัน มากที่สุดเดือนเมษายน 30 วัน
พบฟ้าผ่า. ฟ้าแลบ และฟ้าร้อง รวม 42 วัน มากที่สุดในเดือนพฤษภาคม 14 วัน
พบรุ้งรวม 9 วัน มากที่สุดเดือนกรกฎาคม 3 วัน
รู้สึกแผ่นดินไหว 2 วัน คือ วันที่ 5 และ 6 พฤษภาคม

พบปรากฏการณ์ halo (ทรงกลด) รวม 73 วัน พบมากสุดในเดือนมิถุนายนและสิงหาคม เดือนละ 14 วัน
halo ที่พบบ่อยที่สุดคือ ทรงกลดแบบ 22 องศา (22° halo) จำนวน 53 วัน


เดือนมีนาคมมีมลพิษหมอกควัน ปริมาณฝุ่นขนาดเล็ก (PM10) วัดที่สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศ กรมควบคุมมลพิษ โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย อ.เมืองเชียงใหม่ ห่างจากสถานีหางดง ประมาณ 8 กิโลเมตร เฉลี่ยทั้งเดือน 123.89 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (ค่ามาตรฐานอยู่ที่ 120 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร) สูงสุดวันที่ 21 มีนาคม ปริมาณฝุ่น 246.8 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร สูงกว่าค่ามาตรฐานประมาณถึง 2 เท่า อยู่ในเกณฑ์ “มีผลกระทบต่อสุขภาพมาก” ปริมาณฝุ่นมีมากจนขนาดที่ทำให้ดอยสุเทพหายไปทั้งลูก จากที่เคยมองเห็นได้จากสถานี (ดอยสุเทพห่างจากสถานีหางดงประมาณ 12  กิโลเมตร) นอกจากนี้ยังทำให้เห็นดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่าได้แม้ดวงอาทิตย์จะขึ้นสูงจากขอบฟ้ามากแล้ว รวมทั้งเห็นดวงจันทร์เป็นสีส้ม
โชคดีที่มีฝนตกในวันที่ 23 มีนาคม ทำให้ปริมาณฝุ่นลดลงเหลือเพียง 39.27 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร นับว่าช่วยบรรเทาสถานการณ์ได้อย่างมาก มลพิษหมอกควันในภาคเหนือส่วนใหญ่เกิดจากการเผาไร่ เผาป่า เพื่อทำการเกษตร ทั้งในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้เกิดฝุ่นจำนวนมากในอากาศ บดวทัศน์ และมีผลต่อสุขภาพ เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นประจำในเดือนมีนาคมของทุกปี

ผมได้ให้สัมภาษณ์สถานีไทยโทรทัศน์ Thai PBS เรื่องปัญหาหมอกควันในภาคเหนือ ออกอากาศวันที่ 20 มีนาคม 2557 ช่วงข่าวเที่ยง 12:23:58-12:24:30 น. ชมวีดิโอได้ที่ https://www.facebook.com/video.php?v=10152110692664753&set=vb.607989752&type=3&theater

ปริมาณฝุ่นขนาดเล็ก (PM10) มีจำนวนลดลงจนต่ำกว่าค่ามาตรฐานในเดือนเมษายน เนื่องจากฝนตกและจำนวน hotspot (จุดร้อนที่เกิดจากไฟไหม้หรือไฟป่า) ลดลง

เดือนเมษายนเป็นเดือนแรกในรอบปีที่พบปรากฏการณ์อาทิตย์และจันทร์ทรงกลดแบบต่าง ๆ

เดือนพฤษภาคมมีเมฆมากขึ้น ฝนมากขึ้น อุณหภูมิสูงขึ้นเล็กน้อย พบทรงกลดหรือ halo มากขึ้น วันที่ 14 พฤษภาคม พบ moondog (paraselene) ครั้งแรกตั้งแต่ก่อตั้งสถานีหางดง
วันที่ 26 พฤษภาคม พบปรากฏการณ์ infralateral arc ครั้งแรกของปีนี้
วันที่ 5 พฤษภาคม เวลา 18:08 น. เกิดแผ่นดินไหว จุดศูนย์กลางอยู่ใน อ.พาน จ.เชียงราย รู้สึกได้ที่ อ.หางดง เชียงใหม่ โดยได้ยินเสียงเหมือนฝูงม้าก่อนแล้วรู้สึกสั่นไหว

เดือนมิถุนายนมีเมฆเต็มท้องฟ้ามากถึง 28 วัน หรือเกือบทุกวัน มีเมฆหนาบังจนไม่เห็นดวงอาทิตย์มากถึง 14 วัน
พบรุ้งกินน้ำ (rainbow) ครั้งแรกของปีนี้ เกิดปรากฏการณ์ halo (ทรงกลด) มากถึง 14 วัน หรือเกือบครึ่งเดือน
วันที่ 6 มิถุนายน สถานีหางดงได้ทำจดหมายถึง ผู้อำนวยการศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือ และอธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา
เรื่องรายงานสภาพอากาศของเว็บไซต์ศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือ และเว็บไซต์กรมอุตุนิยมวิทยา บางครั้งมีความแตกต่างจากท้องฟ้าจริงที่สถานีหางดงมาก
ทั้งที่ระยะห่างจากสถานีหางดงถึงศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือประมาณ 8 กิโลเมตร เท่านั้น
วันที่ 10 มิถุนายน อธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา คุณวรพัฒน์ ทิวถนอม ได้โทรติดต่อกลับมา หลังจากได้รับจดหมาย
วันที่ 20 มิถุนายน เปลี่ยนชื่อตำแหน่ง “ผู้อำนวยการสถานีหางดง” เป็น “นายสถานีหางดง” เพื่อความเป็นกันเอง (^_^)
วันที่ 27 มิถุนายน  เวลา 20:18 น. ภาพเมฆโซโร ได้ออกรายการโทรทัศน์ ข่าวพยากรณ์อากาศ ช่อง Thai PBS โดย คุณ ธนวรรณ มิลินทสูต

เดือนกรกฎาคมพบเส้น halo ปริศนาที่ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นเส้นอะไร เมื่อวันที่ 26

เดือนสิงหาคม มีเมฆและฝนมาก โดยมีเมฆเต็มท้องฟ้ามากถึง 27 วัน มีทรงกลดแบบ halo มากถึง 14 วัน ที่น่าสนใจคือ paraselene (พาราซิลีนี) หรือ moondog ช่วงดวงจันทร์ใกล้โลกที่สุดและมีขนาดใหญ่ที่สุดในปี 2557 หรือ supermoon วันที่ 11 และอาทิตย์ทรงกลดแบบผลึกพีระมิด (pyramidal crystal halo) วันที่ 30 สิงหาคม

เดือนกันยายน นี้มีเมฆค่อนข้างมาก ไม่มีวันที่ท้องฟ้าแจ่มใสหรือท้องฟ้าโปร่งเลย
พบอาทิตย์ทรงกลดแบบคอโรนา (corona) และ 22 องศา (22° halo) เกิดพร้อมกัน วันที่ 9 และอาทิตย์ทรงกลดแบบ circumscribed halo วันที่ 12 กันยายน

เดือนตุลาคม มีจันทรุปราคาเต็มดวงวันที่ 8 และช่วงปลายเดือนมีจุดดวงอาทิตย์ (sunspot) ขนาดใหญ่

เดือนพฤศจิกายน เมฆและอุณหภูมิลดลง ช่วงปลายเดือนลมแรงขึ้น มีฝนเฉพาะช่วงต้นเดือน และทัศนวิสัยดีเกือบตลอดทั้งเดือน

เดือนธันวาคม พบเมฆคอนเทรล (contrail) ที่เกิดจากเครื่องบิน 2 วัน ตลอดเดือนไม่พบฝนเลย

ดาวน์โหลด (ฟรี) ได้ที่ https://onedrive.live.com/?cid=1abaa53681bf9ae0
คลิก Reports > 2014
ชื่อไฟล์ 2014_year_report.pdf ขนาด 1.33 MB จำนวน 52 หน้า
หรือไปที่ https://onedrive.live.com/view.aspx?cid=1ABAA53681BF9AE0&resid=1abaa53681bf9ae0%21282&qt=sharedby&app=WordPdf

สามารถดูภาพขยายได้ที่ https://www.facebook.com/media/set/?set=a.909772085740303.1073741869.179685445415641&type=3
หรือไปที่ Facebook ของสถานีหางดง www.facebook.com/hangdongstation  คลิก Photos > Albums > 2014

สารบัญ
4 คำนำ
5 ภาพรวม
11 ปรากฏการณ์น่าสนใจ
42 ปรากฏการณ์ halo
43 ปรากฏการณ์อื่น ๆ
44 ท้องฟ้า
45 เมฆ
46 อุณหภูมิ
47 ลม
47 ฝน
48 ทัศนวิสัย
48 ดวงอาทิตย์
49 สถานีหางดง เชียงใหม่
50 ผู้เขียน