จุเฮียว（樹氷） บางทีก็เรียกกันว่า Ice monster บ้าง Snow monster บ้าง เป็นปรากฎการณ์ที่ไม่สามารถเห็นกันได้ง่ายๆในโลก มันคืออะไรหรือคะ
นี่ไง อย่างที่เห็นในรูป
จุเฮียว ถ้าดูตัวอักษร 2 ตัวที่ใช้เขียนคำนี้ ก็จะพอได้ความหมายว่า มันคือต้นไม้น้ำแข็ง (樹＝ต้นไม้）+（氷＝น้ำแข็ง）
ที่ญี่ปุ่นมี 2-3 ที่เท่านั้นที่จะได้เห็นปรากฏการณ์นี้ และที่ๆคนนิยมมาดูกันมากคือบริเวณเทือกเขาซะโอ้ （蔵王）ที่ขั้นกลางระหว่างจ.มิยะกิกับจ.ยะมะกะตะ ที่นี่เป็นจุดชมอสูรกายหิมะที่มีชื่อของญี่ปุ่น
การจะเกิดเป็นจุเฮียวหาดูไม่ได้ง่ายๆนั้น เพราะกว่าที่มันจะเกิดขึ้นมาได้ต้องมีเงื่อนไขหลายประการ เช่น ไม่ใช้ต้นไม้อะไรก็ได้ แต่เป็นต้องเป็นต้น Aomori-todomatsu ซึ่งเป็นสนชนิดหนึ่งที่มีใบเขียวตลอดปี เติบโตบนภูเขาสูง เพราะมันจะขึ้นในระดับกำลังดีที่จะเกิดการจับตัวของละอองน้ำแข็งและหิมะบนกิ่ง
เงื่อนไขที่สองของการเกิดจุเฮียวคือ หิมะต้องตกไม่มากไป ไม่น้อยไป เพราะถ้าตกน้อยไปหิมะก็จะไม่มีการเกาะตัวที่เจ้าต้นสนพันธุ์นี้ แต่ถ้าตกมากไปเจ้าสนพันธุ์นี้ก็ไม่ขึ้น
เงื่อนไขที่สามคือต้องมีลมหนาวที่มีกำลังแรงพอ พัดมาจากทางฝั่งตะวันตกของเกาะญี่ปุ่น อย่างสม่ำเสมอ
เงื่อนไขที่สี่คือทิศทางการพัดของลม ตรงนี้ละเอียดไปหน่อย อ่านข้ามไปเลยก็ได้นะคะ
กล่าวคือลมพัดมาจากไซบีเรีย ผ่านทะเลญี่ปุ่น (Sea of Japan) ในจุดที่มีกระแสน้ำอุ่นไหลผ่าน ก็เลยพาเอาไอน้ำจากทะเลลอยมาเป็นเมฆหิมะ พอพัดเข้าเกาะญี่ปุ่นแล้วปะทะกับภูเขาลูกแรก (เทือกเขาAsahi จ.ยะมะกะตะ) ลมก็ตีขึ้นสูงตามแนวเขา (ดูรูปข้างล่าง) อุณหภูมิลดฮวบลง รอบๆนิวเคลียสของไอน้ำในก้อนเมฆ(condensation nuclei) กลายเป็นน้ำแข็ง เกิดเป็นหิมะตกในบริเวณเทือกเขา Asahi
แต่ลมไม่หยุดพัดเพียงแค่นั้น พัดลงจากเขา พาเมฆหิมะที่ยังเหลือต่อไปเรื่อยๆ คราวนี้ถึงเทือกเขาซะโอ้ ก็ตีสูงขึ้นตามแนวขึ้นเขาอีก พอขึ้นที่สูง อุณหภูมิก็ลดลง ทำให้กลายเป็นหิมะก็ตกอีก แต่คราวนี้เมฆหิมะมีแกนกลางควบแน่น (condensation nuclei) น้อยกว่าก่อนแล้ว ดังนั้นแม้อุณหภูมิจะต่ำกว่า 0 องศา ไอน้ำก็ไม่กลายเป็นน้ำแข็ง แต่เป็นหยดน้ำที่เรียกกันว่าหยดน้ำเย็นยิ่งยวด (supercooled water droplet) ซึ่งเมื่อโดนลมพัดมาปะทะเข้ากับต้น Aomori-todomatsu ก็เกาะหมับกลายเป็นน้ำแข็งทันที และเมื่อลมพัดมาแรงอย่างสม่ำเสมอ มันก็ค่อยๆโตขึ้น ๆ จนดูเหมือนปีศาจตัวใหญ่ขาวโพลน
(ภาพจากスカイザリミットアドベンチャーガイドサービス)
การขึ้นไปชมทางฝั่งมิยะกิ จะเป็นการนั่งรถตีนตะขาบ มีรถออกจาก Sumikawa snow park วันละ 2 ครั้ง (11.00, 15.00)ในวันธรรมดา และ 3 ครั้ง (11.00, 13.00, 15.00) ในวันเสาร์อาทิตย์และวันหยุดราชการ ค่ารถ 4,800 เยน ใช้เวลาเที่ยวชม 2 ชม.ค่ะ สำหรับวิธีไป Sumikawa snow park นั้นสามารถใช้บริการรถบัสรับส่งฟรีจากป้ายรถบัส Togatta Onsen ได้ (ถือโอกาสนี้มาพักแช่น้ำร้อนที่นี่เสียเลยก็ดีเหมือนกันนะคะ) หรือซื้อทัวร์รถบัสที่ออกจากสถานีเซนไดแล้วรวมค่าขึ้นชมอสูรกายหิมะนี่เลยใน ราคา 6,800 เยน ไม่ว่าจะมาโดยวิธีใด ขอความกรุณาจองล่วงหน้าก่อนนะคะ เพื่อที่จะได้ไม่ต้องยืนหนาวรอเก้อเป็นอสูรกายหิมะเสียเอง (0224-85-3055)
http://www.zao-sumikawa.jp/juhyo.html (ไปที่หน้าภาษาอังกฤษ และพิมพ์ความประสงค์ไปที่ช่อง inquiry) จากหน้าสถานีเซนไดมีรถบัสออกจากป้ายหมายเลข 34 พามาถึงป้าย Togatta Onsen
ขอแถมว่า Togatta onsen เป็นเมืองบ่อน้ำร้อนเล็กๆอยู่ใกล้ทางขึ้นไปชม Ice monster ทางฝั่งจ.มิยะกิค่ะ หากจะขึ้นไปชมทางฝั่งนี้แนะนำพักโรงแรมที่Togatta แล้วใช้บริการชัตเติ้ลบัสฟรีของSumikawa snow park ซึ่งจะมารับที่ป้ายTogatta onsen ถ้าสนใจพักโรงแรม ดูรายละเอียดได้ที่
http://www.e-zao.net/e-u/in01.html นอกนั้นก็ยังมีบ่อน้ำร้อนแบบจ่ายแค่ค่าเข้าเท่านั้น ไม่ค้าง อยู่ไม่ไกลป้ายรถ ราคาก็ไม่แพงค่ะ
การขึ้นไปดูอสูรกายหิมะ (ice monster)ทางฝั่งจ.ยะมะกะตะ จะเป็นการขึ้นกระเช้าโรพเวย์ไปชมค่ะ ค่าโรพเวย์ไปกลับ 2,600 เยน วิธีไป: จากสถานีYamagata ขึ้นรถบัสYamakoh มาลงป้าย Zao Onsen ซึ่งเป็นป้ายสุดสาย เดินอีกนิด ก็จะเห็นลานสกีและที่ขึ้นโรพย์เวย์นี้ การขึ้นรถบัสหรือโรพเวย์ทางฝั่งนี้ไม่ต้องจองค่ะ (ยกเว้นถ้าเป็นคณะทัวร์ใหญ่ ให้แจ้งทางโรพเวย์ไว้ล่วงหน้าจะดีที่สุด 023-694-9518)
ขอแถมว่า Zao Onsen เป็นแหล่งบ่อน้ำร้อนที่เปิดใช้อาบกันมาร่วมพันปี อยู่บริเวณที่จะมาขึ้นกระเช้าดูอสูรกายหิมะหรือเล่นสกีทางฝั่งจ.ยะมะกะตะค่ะ ดูรายละเอียดของบ่อน้ำร้อนได้ที่นี่ลิ้งค์นี้
http://www.zao-spa.or.jp/english/index.html
การชมจุเฮียวทั้ง 2 ฝั่ง มีการประดับไฟในยามค่ำ ทางฝั่งมิยะกิ ( Sumikawa snow park) เป็นการนั่งรถได่หิมะเข้าไปชม มีไลต์อัพระหว่างวันที่ 1มค.-1 มีค.เวลา 17.30-18.40 น. (กรุณาจองล่วงหน้า) ส่วนทางฝั่งยะมะกะตะ (Zao ropeway)เป็นการขึ้นชมด้วยกระเช้าโรพเวย์ ดูไลต์อัพได้ระหว่างเวลา 17.00-21.00 น.(ขึ้นก่อนเวลา 19.50 น.) ตั้งแต่วันที่ 27 ธค.57 ถึง 28 กพ.58
จขกท.เคยขึ้นไปดูหลายหนอยู่เหมือนกัน แต่เนื่องจากภูมิอากาศบนเขาสูงนั้นเอาแน่ไม่ค่อยได้ หลายหนจึงไม่ค่อยได้เห็นแบบสวยๆอย่างในรูป
อย่างไรก็ตามคิดว่าคุ้มค่ากับการขึ้นไปชมค่ะ เพราะประเทศไทย (หรือประเทศส่วนใหญ่ในโลก)ไม่มีทัศนียภาพอย่างนี้ให้เห็น อีกทั้งได้เป็นความรู้ ที่อาจเอาไปคุยได้ พวกเราเมืองร้อนดูหิมะไม่ค่อยออก แต่คนที่เกิดและโตมากับหิมะจะเห็นประเภทหิมะได้ละเอียดกว่าเรา และบอกได้ว่าอะไรคือปรากฏการณ์ที่ธรรมดาหรือไม่ธรรมดาของมัน ที่แน่ๆคือ..หนาวมากสำหรับพวกเรา
ชวนเที่ยวชม"อสูรกายหิมะ" ทางเหนือของเกาะญี่ปุ่น
นี่ไง อย่างที่เห็นในรูป
จุเฮียว ถ้าดูตัวอักษร 2 ตัวที่ใช้เขียนคำนี้ ก็จะพอได้ความหมายว่า มันคือต้นไม้น้ำแข็ง (樹＝ต้นไม้）+（氷＝น้ำแข็ง）
ที่ญี่ปุ่นมี 2-3 ที่เท่านั้นที่จะได้เห็นปรากฏการณ์นี้ และที่ๆคนนิยมมาดูกันมากคือบริเวณเทือกเขาซะโอ้ （蔵王）ที่ขั้นกลางระหว่างจ.มิยะกิกับจ.ยะมะกะตะ ที่นี่เป็นจุดชมอสูรกายหิมะที่มีชื่อของญี่ปุ่น
การจะเกิดเป็นจุเฮียวหาดูไม่ได้ง่ายๆนั้น เพราะกว่าที่มันจะเกิดขึ้นมาได้ต้องมีเงื่อนไขหลายประการ เช่น ไม่ใช้ต้นไม้อะไรก็ได้ แต่เป็นต้องเป็นต้น Aomori-todomatsu ซึ่งเป็นสนชนิดหนึ่งที่มีใบเขียวตลอดปี เติบโตบนภูเขาสูง เพราะมันจะขึ้นในระดับกำลังดีที่จะเกิดการจับตัวของละอองน้ำแข็งและหิมะบนกิ่ง
เงื่อนไขที่สองของการเกิดจุเฮียวคือ หิมะต้องตกไม่มากไป ไม่น้อยไป เพราะถ้าตกน้อยไปหิมะก็จะไม่มีการเกาะตัวที่เจ้าต้นสนพันธุ์นี้ แต่ถ้าตกมากไปเจ้าสนพันธุ์นี้ก็ไม่ขึ้น
เงื่อนไขที่สามคือต้องมีลมหนาวที่มีกำลังแรงพอ พัดมาจากทางฝั่งตะวันตกของเกาะญี่ปุ่น อย่างสม่ำเสมอ
เงื่อนไขที่สี่คือทิศทางการพัดของลม ตรงนี้ละเอียดไปหน่อย อ่านข้ามไปเลยก็ได้นะคะ
กล่าวคือลมพัดมาจากไซบีเรีย ผ่านทะเลญี่ปุ่น (Sea of Japan) ในจุดที่มีกระแสน้ำอุ่นไหลผ่าน ก็เลยพาเอาไอน้ำจากทะเลลอยมาเป็นเมฆหิมะ พอพัดเข้าเกาะญี่ปุ่นแล้วปะทะกับภูเขาลูกแรก (เทือกเขาAsahi จ.ยะมะกะตะ) ลมก็ตีขึ้นสูงตามแนวเขา (ดูรูปข้างล่าง) อุณหภูมิลดฮวบลง รอบๆนิวเคลียสของไอน้ำในก้อนเมฆ(condensation nuclei) กลายเป็นน้ำแข็ง เกิดเป็นหิมะตกในบริเวณเทือกเขา Asahi
แต่ลมไม่หยุดพัดเพียงแค่นั้น พัดลงจากเขา พาเมฆหิมะที่ยังเหลือต่อไปเรื่อยๆ คราวนี้ถึงเทือกเขาซะโอ้ ก็ตีสูงขึ้นตามแนวขึ้นเขาอีก พอขึ้นที่สูง อุณหภูมิก็ลดลง ทำให้กลายเป็นหิมะก็ตกอีก แต่คราวนี้เมฆหิมะมีแกนกลางควบแน่น (condensation nuclei) น้อยกว่าก่อนแล้ว ดังนั้นแม้อุณหภูมิจะต่ำกว่า 0 องศา ไอน้ำก็ไม่กลายเป็นน้ำแข็ง แต่เป็นหยดน้ำที่เรียกกันว่าหยดน้ำเย็นยิ่งยวด (supercooled water droplet) ซึ่งเมื่อโดนลมพัดมาปะทะเข้ากับต้น Aomori-todomatsu ก็เกาะหมับกลายเป็นน้ำแข็งทันที และเมื่อลมพัดมาแรงอย่างสม่ำเสมอ มันก็ค่อยๆโตขึ้น ๆ จนดูเหมือนปีศาจตัวใหญ่ขาวโพลน
(ภาพจากスカイザリミットアドベンチャーガイドサービス)
การขึ้นไปชมทางฝั่งมิยะกิ จะเป็นการนั่งรถตีนตะขาบ มีรถออกจาก Sumikawa snow park วันละ 2 ครั้ง (11.00, 15.00)ในวันธรรมดา และ 3 ครั้ง (11.00, 13.00, 15.00) ในวันเสาร์อาทิตย์และวันหยุดราชการ ค่ารถ 4,800 เยน ใช้เวลาเที่ยวชม 2 ชม.ค่ะ สำหรับวิธีไป Sumikawa snow park นั้นสามารถใช้บริการรถบัสรับส่งฟรีจากป้ายรถบัส Togatta Onsen ได้ (ถือโอกาสนี้มาพักแช่น้ำร้อนที่นี่เสียเลยก็ดีเหมือนกันนะคะ) หรือซื้อทัวร์รถบัสที่ออกจากสถานีเซนไดแล้วรวมค่าขึ้นชมอสูรกายหิมะนี่เลยใน ราคา 6,800 เยน ไม่ว่าจะมาโดยวิธีใด ขอความกรุณาจองล่วงหน้าก่อนนะคะ เพื่อที่จะได้ไม่ต้องยืนหนาวรอเก้อเป็นอสูรกายหิมะเสียเอง (0224-85-3055) http://www.zao-sumikawa.jp/juhyo.html (ไปที่หน้าภาษาอังกฤษ และพิมพ์ความประสงค์ไปที่ช่อง inquiry) จากหน้าสถานีเซนไดมีรถบัสออกจากป้ายหมายเลข 34 พามาถึงป้าย Togatta Onsen
ขอแถมว่า Togatta onsen เป็นเมืองบ่อน้ำร้อนเล็กๆอยู่ใกล้ทางขึ้นไปชม Ice monster ทางฝั่งจ.มิยะกิค่ะ หากจะขึ้นไปชมทางฝั่งนี้แนะนำพักโรงแรมที่Togatta แล้วใช้บริการชัตเติ้ลบัสฟรีของSumikawa snow park ซึ่งจะมารับที่ป้ายTogatta onsen ถ้าสนใจพักโรงแรม ดูรายละเอียดได้ที่ http://www.e-zao.net/e-u/in01.html นอกนั้นก็ยังมีบ่อน้ำร้อนแบบจ่ายแค่ค่าเข้าเท่านั้น ไม่ค้าง อยู่ไม่ไกลป้ายรถ ราคาก็ไม่แพงค่ะ
การขึ้นไปดูอสูรกายหิมะ (ice monster)ทางฝั่งจ.ยะมะกะตะ จะเป็นการขึ้นกระเช้าโรพเวย์ไปชมค่ะ ค่าโรพเวย์ไปกลับ 2,600 เยน วิธีไป: จากสถานีYamagata ขึ้นรถบัสYamakoh มาลงป้าย Zao Onsen ซึ่งเป็นป้ายสุดสาย เดินอีกนิด ก็จะเห็นลานสกีและที่ขึ้นโรพย์เวย์นี้ การขึ้นรถบัสหรือโรพเวย์ทางฝั่งนี้ไม่ต้องจองค่ะ (ยกเว้นถ้าเป็นคณะทัวร์ใหญ่ ให้แจ้งทางโรพเวย์ไว้ล่วงหน้าจะดีที่สุด 023-694-9518)
ขอแถมว่า Zao Onsen เป็นแหล่งบ่อน้ำร้อนที่เปิดใช้อาบกันมาร่วมพันปี อยู่บริเวณที่จะมาขึ้นกระเช้าดูอสูรกายหิมะหรือเล่นสกีทางฝั่งจ.ยะมะกะตะค่ะ ดูรายละเอียดของบ่อน้ำร้อนได้ที่นี่ลิ้งค์นี้ http://www.zao-spa.or.jp/english/index.html
การชมจุเฮียวทั้ง 2 ฝั่ง มีการประดับไฟในยามค่ำ ทางฝั่งมิยะกิ ( Sumikawa snow park) เป็นการนั่งรถได่หิมะเข้าไปชม มีไลต์อัพระหว่างวันที่ 1มค.-1 มีค.เวลา 17.30-18.40 น. (กรุณาจองล่วงหน้า) ส่วนทางฝั่งยะมะกะตะ (Zao ropeway)เป็นการขึ้นชมด้วยกระเช้าโรพเวย์ ดูไลต์อัพได้ระหว่างเวลา 17.00-21.00 น.(ขึ้นก่อนเวลา 19.50 น.) ตั้งแต่วันที่ 27 ธค.57 ถึง 28 กพ.58
จขกท.เคยขึ้นไปดูหลายหนอยู่เหมือนกัน แต่เนื่องจากภูมิอากาศบนเขาสูงนั้นเอาแน่ไม่ค่อยได้ หลายหนจึงไม่ค่อยได้เห็นแบบสวยๆอย่างในรูป
อย่างไรก็ตามคิดว่าคุ้มค่ากับการขึ้นไปชมค่ะ เพราะประเทศไทย (หรือประเทศส่วนใหญ่ในโลก)ไม่มีทัศนียภาพอย่างนี้ให้เห็น อีกทั้งได้เป็นความรู้ ที่อาจเอาไปคุยได้ พวกเราเมืองร้อนดูหิมะไม่ค่อยออก แต่คนที่เกิดและโตมากับหิมะจะเห็นประเภทหิมะได้ละเอียดกว่าเรา และบอกได้ว่าอะไรคือปรากฏการณ์ที่ธรรมดาหรือไม่ธรรมดาของมัน ที่แน่ๆคือ..หนาวมากสำหรับพวกเรา