====================== ทศพิธราชธรรม =====================

"เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม"

จากบันทึกของ "พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต)"
เจ้าอาวาสวัดประยูรฯ มีความว่า...

..คำว่า "ครองแผ่นดินโดยธรรม" ในที่นี้หมายถึง "ครองแผ่นดินโดยทศพิธราชธรรม"...
..ทศพิธราชธรรมนี้มีที่มาจากนิทานชาดกเรื่องมหาหังสชาดก
ในชาดกเรื่องนี้ พญาหงส์ซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์ได้สนทนาธรรมกับพระเจ้ากรุงพาราณสีเรื่องทศพิธ ราชธรรม
หรือธรรมของพระราชา ๑๐ ประการ โดยพระเจ้ากรุงพาราณสีตรัสเล่าให้พญาหงส์ฟังว่า...

....เราพิจารณาเห็นธรรม ๑๐ ประการที่มีอยู่ในตัวเราเหล่านี้
ทำไมทศพิธราชธรรมในมหาหังสชาดกนี้จึงได้มี อิทธิพลต่อรัฏฐาภิปาลโนบาย
หรือวิธีการปกครองบ้านเมืองของพระมหากษัตริย์ไทย ตั้งแต่สมัยสุโขทัยมาจนถึงปัจจุบันมากยิ่งกว่าคำสอนเรื่องอื่น...

..เหตุที่ทศพิธราชธรรมในมหาหังสชาดกมีอิทธิพลต่อสถาบันพระมหากษัตริย์มากมายขนาดนั้น
ก็เนื่องมาจากคัมภีร์พระธรรมศาสตร์ซึ่งเป็นกฎหมายหลักคู่บ้านคู่เมือง ของไทยมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย
คัมภีร์พระธรรมศาสตร์ได้ถูกใช้เป็นกฎหมายแม่บทมาก่อนที่จะมีรัฐธรรมนูญใน ประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๕
จนกระทั่งคำว่า "ธรรมศาสตร์" ในสมัยก่อนถูกใช้ในความหมายเดียวกับคำว่า "นิติศาสตร์" ในสมัยนี้
ดังนั้นคัมภีร์พระธรรมศาสตร์ก็คือคัมภีร์นิติศาสตร์นั่นเอง....

...พระมหากษัตริย์ไทยในอดีตต้องถือปฏิบัติตามคัมภีร์พระธรรมศาสตร์ซึ่งมี ต้นกำเนิดมาจากประเทศอินเดีย
คัมภีร์พระธรรมศาสตร์ดั้งเดิมของอินเดียมีชื่อว่าพระมนูธรรมศาสตร์ ซึ่งว่าด้วยวิธีการปกครองของคนในวรรณะกษัตริย์
ตามหลักวรรณธรรมคือหน้าที่ ประจำวรรณะในศาสนาพราหมณ์....

เมื่อครั้งเสด็จอำเภอธาตุพนม...๒๔๙๘
แม่เฒ่าตุ้ม จันทนิตย์ ถือดอกบัวมารอรับเสด็จแต่เช้าจนดอกบัวเหี่ยว

"บางเรื่องมันน่าท้อถอย แต่ฉันท้อไม่ได้ เพราะเดิมพันของเรานั้นสูง
เดิมพันของเรานั้นคือบ้านเมือง คือความสุขของคนไทย"

ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน