ไทรโศก (พ.ศ.2510)

ผู้กำกับ วิจิตร คุณาวุฒิ
ผู้สร้าง แหลมทองภาพยนตร์

มิตร ชันบัญชา, โสภา สถาพร, รักชนก จินดาวรรณ, บุศรา นฤมิตร, อดุลย์ ดุลยรัตน์, บุษกร สาครรัตน์, อดินันท์ สิงห์หิรัญ,
น้ำเงิน บุญหนัก, ประมินทร์ จารุจารีต, ชุมพร เทพพิทักษ์, ธวัชชัย สุทธิมา, มารศรี ณ บางช้าง





เรื่องย่อ เจ้าคุณธีรรัตน์เจ้าของไร่ไทรโศกเสียชีวิตโดยทำพินัยกรรมให้กิตติ (อดุลย์) ลูกชายคนเดียวของเขาจะมีกรรมสิทธิ์ในไร่ไทรโศกที่ อ.บางพระ จ.ศรีราชา ก็ต่อเมื่อแต่งงานและมีลูกกับบานเย็น (บุศรา) หญิงสาวในอุปการะของท่านเจ้าคุณที่ท่านรักเหมือนลูก ทำให้คุณหญิงธีรรัตน์ (น้ำเงิน) ไม่พอใจมาก จึงวางแผนให้กิตติยอมแต่งงานด้วย แต่ในเวลาส่งตัวเข้าห้องหอ คุณหญิงธีรรัตน์ รวมทั้งกิตติและอุษา (บุษกร) คนรักของกิตติหลอกให้นายใบ้ (มิตร) เด็กวัดที่เป็นใบ้เข้าไปแทน แม้จะเป็นแค่คืนเดียวแต่บานเย็นก็ตั้งท้องเมื่อคลอดออกมาเป็นผู้ชายคุณหญิงธีรรัตน์ก็รับเอาไปเลี้ยงที่กรุงเทพ และให้ชื่อว่า อู๊ดหรือยิ่งยงส่วนบานเย็นกลับได้เลี้ยงเด็กหญิงกำพร้าที่พ่อแม่ถูกฆ่าตายไว้แทนตั้งชื่อให้ว่าไทรงาม
เวลาผ่านไป 20 ปี ยิ่งยง (มิตร) โตเป็นหนุ่มและได้รู้จักกับเด่นดาว (โสภา) หลานสาวเจ้าคุณยงยศ    แต่อ๊อดหรือเกียรติกร (ธวัชชัย) ลูกชายแท้ของกิตติและอุษาก็ชอบเด่นดาวเช่นกัน ยิ่งยงและเด่นดาวเดินทางไปไร่ไทรโศกได้พบกับไทรงาม (รักชนก) ที่เรียนจบหมอและอยู่ที่นั่น เด่นดาวมาเล่าเรื่องให้เจ้าคุณยงยศฟังเพราะสงสัยว่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับเธอเนื่องจากมีสร้อยคอเหมือนกัน พอครอบครัวของคุณหญิงธีรรัตน์จะไปพักผ่อนที่ไทรโศก เด่นดาวและเจ้าคุณยงยศก็ตามไปด้วย
คุณหญิงธีรรัตน์รู้สึกผิดที่ทำกับบานเย็นไว้ เธอจึงให้ยิ่งยงหมั้นกับไทรงามเพราะเห็นว่าคนทั้งสองรักกัน สร้างความไม่พอใจให้กับเกียรติกรเป็นอย่างมาก เขาจึงไปร่วมมือกับธน (ประมินทร์) และเทพ (ชุมพร) สองพ่อลูกที่มีความแค้นกับเจ้าคุณยงยศบุกปล้อนไร่ไทรโศก แต่เพิ่ม (อดินันท์) ผู้จัดการไร่สามารถป้องกันไว้ได้ทว่านายใบ้ต้องเสียชีวิตจากการต่อสู้ เช่นเดียวกับกิตติที่ถูกยิง คุณหญิงธีรรัตน์เปิดเผยชาติกำเนิดที่แท้จริงให้ยิ่งยงได้รู้ ส่วนเจ้าคุณยงยศก็ได้รู้ว่าไทรงามคือหลานของตน ส่วนเด่นดาวนั้นเสียสติจากการฆ่าเกียรติกรที่จับตัวเธอไป


บันทึก สร้างจากนิยายของจำลักษณ์ที่เขียนลงในนิตยสารบางกอก เนื้อหาเล่าเรื่องของคนสองรุ่นที่ผลจากการกระทำในรุ่นก่อนได้ส่งผลถึงชีวิตของคนรุ่นต่อมา มิตร ชัยบัญชา รับบทเด่นถึงสองบท บทแรกคือนายใบ้พ่อผู้เสียสละและเจียมตน    อีกบทคือยิ่งยงชายหนุ่มที่เป็นคนดี ไม่ลืมตัวแม้จะเติบโตในบ้านที่มีฐานะร่ำรวย ซึ่งมิตรแสดงได้ดีทั้งสองบทบาท ช่วยเพิ่มความรันทดให้กับหนังที่มีโครงเรื่องเศร้าเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ทางด้านนักแสดงหญิงในบทนำทั้ง 3 คนต่างก็ทำหน้าที่ได้ดี บุศรา เด่นกับบทเศร้าที่แสนรันทด รักชนก ดูอ่อนหวานและสดใสสมกับบท ส่วนโสภา ก็ดูเป็นสาวสมัยใหม่ทันคน ไทรโศกจึงเป็นหนังชีวิตที่มีความสมบูรณ์ในรูปแบบหนังไทยอีกเรื่องหนึ่ง