วันหนึ่ง ท่านอาจารย์เทศน์ให้เด็กๆ ที่โรงเรียนทอสีฟังเรื่องความดีความไม่ดีว่า
มันเกิดขึ้นทีละเล็กทีละน้อยจนเราแทบไม่รู้สึก เหมือนน้ำค่อยๆ หยดทีละหยดๆ ลงในตุ่ม
แม้จะเป็นเพียงหยดเล็กๆ แต่ในที่สุด ตุ่มก็จะเต็มได้
ท่านสอนให้เด็กๆ ไม่ประมาทแม้ในเรื่องเล็กๆ น้อยๆ โดยเล่านิทานเรื่องลิงให้ฟังดังนี้
มีลิงฝูงหนึ่งอยู่ในป่า จ่าฝูงเกิดศรัทธาอยากจะถือศีลแปดทุกวันพระ เพื่อสร้างบุญสร้างกุศล
ชาติหน้าอาจจะได้มีโอกาสเกิดเป็นมนุษย์กับเขาบ้าง
จึงเรียกประชุมฝูงลิงเพื่อปรึกษาเรื่องการถือศีลแปด
ลิงทุกๆ ตัวก็ใฝ่ดีเหมือนกัน ต่างยินยอมพร้อมใจจะถือศีลแปดด้วยกัน
เพียงแต่มีกังวลอยู่เรื่องเดียว คือการงดข้าวเย็น
ความจริงการงดข้าวเย็นไม่ใช่เรื่องยากสำหรับลิง เพราะ...ลิงไม่กินข้าว
...สิ่งที่ยากสำหรับลิงคือ การงดกล้วยเย็น เพราะลิงชอบกินกล้วยตอนเย็นมาก
จ่าฝูงถามความคิดเห็นว่า ถ้าจะไม่กินกล้วยเย็นจะไหวหรือไม่
ลูกสมุนทั้งหลายก็เริ่มรวนเรไม่แน่ใจว่าจะไหวหรือเปล่า เพราะมันมีทั้งลิงแก่ๆ ลิงหนุ่มๆ สาวๆ จนกระทั่งถึงลูกอ่อน
จ่าฝูงจึงพยายามโน้มน้าวจิตใจว่า ที่งดกล้วยเย็นนั้น เราทำเพื่อถวายพระพุทธศาสนา เพื่อพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์...
เอ! เมื่อจ่าฝูงว่าอย่างนั้น... ลูกฝูงก็โอเค... ว่าไงว่าตามกัน... แต่...
ลิงตัวที่หนึ่งเสนอว่า
“ผมว่าผมงดกล้วยเย็นไหวแน่นอนครับ เพราะผมมีศรัทธา
แต่ผมกลัวว่า พรุ่งนี้เช้าพอสว่างได้เวลากินแล้ว เราก็ต้องออกไปหากล้วยอีก
แต่เราอาจจะเพลียมาก เพราะไม่ได้กินกล้วยมาทั้งคืน ไม่รู้จะมีแรงออกไปหากล้วยหรือเปล่า
ถ้าต้องงดกล้วยเป็นวันที่สองล่ะก้อ อาจจะแย่ไปเลยนะครับ
ผมจึงขอเสนอว่า ตอนนี้พวกเราออกไปช่วยกันเก็บกล้วยไว้ก่อนดีมั้ย
พรุ่งนี้เช้าพอพระอาทิตย์ขึ้นเราก็จะได้มีกล้วยพร้อมอยู่ที่ลานแล้ว”
ลิงทุกตัวเห็นด้วย....good idea! good idea!.... ต่างแยกย้ายกันออกไปเก็บกล้วยเอามากองรวมกันไว้ได้กองโต....
ลิงอีกตัวเสนอว่า
“ผมว่าพรุ่งนี้เช้า เราอาจจะเพลียมาก เพราะงดกล้วยทั้งคืน จนไม่มีแรงห้อยโหนปีนป่ายต้นไม้จากบ้านมาถึงลานนะครับผมกลัวจะไม่ไหวจริงๆ
ขนาดตอนนี้ยังไม่ได้งดกล้วย ผมก็ไม่ค่อยจะมีแรงอยู่แล้ว ผมว่าเราน่าจะแบ่งกล้วยกันตั้งแต่ตอนนี้เลย เอาไปวางไว้ที่หน้าบ้านของแต่ละครอบครัว
อย่างนี้ดีมั้ยครับ”
ลิงทุกตัวโอเค....good idea! good idea!....ทีนี้ถึงคราวลูกลิงเสนอความเห็นบ้าง
“ขอโอกาสหนูพูดได้มั้ยคะ หนูว่าพรุ่งนี้เราจะเพลียมากเลย แค่จะปอกกล้วยน่ะ ก็ยังไม่รู้จะปอกไหวหรือเปล่า
ถ้าสมมุติว่าเราปอกกล้วยไว้ซะตั้งแต่ตอนนี้เลยจะดีมั้ยคะ พรุ่งนี้เช้าหลังจากนั่งสมาธิทำความเพียรทั้งคืน เราจะได้หยิบกล้วยกินได้ทันที”
ลิงทุกตัวก็เห็นชอบด้วย .....good idea! good idea!.... พากันปอกกล้วยวางกองไว้หน้าบ้านพร้อมกินทันทีในวันรุ่งขึ้น
ลูกลิงอีกตัวเสนอว่า “ผมกลัวว่า เราปอกกล้วยวางไว้อย่างเนี้ยนะ พวกมดพวกหนูมันจะมากินกล้วยของเรา
ผมว่าเราแจกกล้วยให้เก็บไว้กันเองเลยจะดีมั้ยครับ เนี่ย! นั่งสมาธิ แล้วก็วางกล้วยไว้ในมืออย่างเนี้ย...
รุ่งเช้าพอพระอาทิตย์ขึ้นจะได้เอากล้วยเข้าปากได้เลย”
ลิงทุกตัวพูดขึ้นพร้อมๆ กันว่า “เออ! ดี ความคิดเจ้าเข้าท่ามาก .....good idea! good idea!.....”
แล้วก็มีลิงตัวเล็กจิ๋วอีกตัว พูดขึ้นว่า
“หนูว่าถ้าเราวางกล้วยไว้บนมือ มันไม่ค่อยสะดวกเท่าไหร่นะ จะลุกขึ้นหยิบแก้วน้ำยังลำบากเลย
หนูว่าเราเอากล้วยไว้ในปากเลยดีกว่า แค่อมไว้เฉยๆ พรุ่งนี้เช้าเราก็เคี้ยวได้เลยไงคะ”
เสียงลิงเซ็งแซ่ “เจี๊ยกๆ .......เข้าท่ามากๆ เลยอีหนู .....good idea! good idea!....”
ทีนี้ลิงก็เลยนั่งสมาธิ แก้มตุ่ย มีกล้วยอัดแน่นอยู่ในปาก
ลิงตัวหนึ่งไม่ค่อยมีความอดทน...มองซ้าย...มองขวา...แล้วก็กลืนกล้วยเอื๊อกลงคอไปเลย (เสียงเด็กๆ ทอสีร้อง “อ้าว” กันลั่นพร้อมเสียงหัวเราะ)
จบกัน! ความตั้งใจดีที่จะถือศีลแปดงดกล้วยเย็นเป็นอันจบกัน
พอลิงตัวอื่นๆ เห็นเพื่อนกลืนกล้วยลงท้องไปแล้ว ต่างก็ไม่อยากเสียเปรียบ ตัวอื่นกินได้ เราก็ขอกินมั่ง
ทุกตัวก็เลยสามัคคีพร้อมใจกันกินกล้วยเย็นในค่ำคืนนั้น ท่านอาจารย์ถามเด็กๆ ว่า พวกลิงผิดพลาดตรงไหนจึงเสียความตั้งใจ
ท่านว่า กิเลสความอยากกินมันหลอกให้ลิงใช้เหตุผลในการทำให้สะดวก...เก็บกล้วยไว้ก่อน...เอากล้วยไว้หน้าบ้านก่อน..
..ปอกกล้วยไว้ก่อน...แจกไว้กับตัวก่อน...อมไว้ก่อน...ทีละเล็กทีละน้อย จนในที่สุดพวกลิงก็พ่ายแพ้ต่อกิเลสไปตามระเบียบ
good idea.... good idea..... good idea....สุดท้ายกลายเป็น bad idea ได้
ท่านว่า สิ่งที่ตั้งใจทำอาจเป็นความคิดที่ดี แต่เพราะไม่รู้เท่าทันกิเลสตัวเอง ความผิดพลาดจึงเกิดขึ้นทีละเล็กทีละน้อย จนกลายเป็นความเสียหายในที่สุด
--
ที่มา: 'เรื่องท่านเล่า' หนังสือรวมนิทานที่พระอาจารย์ชยสาโรเมตตาเล่าไว้ เรียบเรียงโดย ศรีวรา อิสสระ
https://th-th.facebook.com/jayasaro.panyaprateep.org
นิทานธรรม - 'Good idea / bad idea'
มันเกิดขึ้นทีละเล็กทีละน้อยจนเราแทบไม่รู้สึก เหมือนน้ำค่อยๆ หยดทีละหยดๆ ลงในตุ่ม
แม้จะเป็นเพียงหยดเล็กๆ แต่ในที่สุด ตุ่มก็จะเต็มได้
ท่านสอนให้เด็กๆ ไม่ประมาทแม้ในเรื่องเล็กๆ น้อยๆ โดยเล่านิทานเรื่องลิงให้ฟังดังนี้
มีลิงฝูงหนึ่งอยู่ในป่า จ่าฝูงเกิดศรัทธาอยากจะถือศีลแปดทุกวันพระ เพื่อสร้างบุญสร้างกุศล
ชาติหน้าอาจจะได้มีโอกาสเกิดเป็นมนุษย์กับเขาบ้าง
จึงเรียกประชุมฝูงลิงเพื่อปรึกษาเรื่องการถือศีลแปด
ลิงทุกๆ ตัวก็ใฝ่ดีเหมือนกัน ต่างยินยอมพร้อมใจจะถือศีลแปดด้วยกัน
เพียงแต่มีกังวลอยู่เรื่องเดียว คือการงดข้าวเย็น
ความจริงการงดข้าวเย็นไม่ใช่เรื่องยากสำหรับลิง เพราะ...ลิงไม่กินข้าว
...สิ่งที่ยากสำหรับลิงคือ การงดกล้วยเย็น เพราะลิงชอบกินกล้วยตอนเย็นมาก
จ่าฝูงถามความคิดเห็นว่า ถ้าจะไม่กินกล้วยเย็นจะไหวหรือไม่
ลูกสมุนทั้งหลายก็เริ่มรวนเรไม่แน่ใจว่าจะไหวหรือเปล่า เพราะมันมีทั้งลิงแก่ๆ ลิงหนุ่มๆ สาวๆ จนกระทั่งถึงลูกอ่อน
จ่าฝูงจึงพยายามโน้มน้าวจิตใจว่า ที่งดกล้วยเย็นนั้น เราทำเพื่อถวายพระพุทธศาสนา เพื่อพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์...
เอ! เมื่อจ่าฝูงว่าอย่างนั้น... ลูกฝูงก็โอเค... ว่าไงว่าตามกัน... แต่...
ลิงตัวที่หนึ่งเสนอว่า
“ผมว่าผมงดกล้วยเย็นไหวแน่นอนครับ เพราะผมมีศรัทธา
แต่ผมกลัวว่า พรุ่งนี้เช้าพอสว่างได้เวลากินแล้ว เราก็ต้องออกไปหากล้วยอีก
แต่เราอาจจะเพลียมาก เพราะไม่ได้กินกล้วยมาทั้งคืน ไม่รู้จะมีแรงออกไปหากล้วยหรือเปล่า
ถ้าต้องงดกล้วยเป็นวันที่สองล่ะก้อ อาจจะแย่ไปเลยนะครับ
ผมจึงขอเสนอว่า ตอนนี้พวกเราออกไปช่วยกันเก็บกล้วยไว้ก่อนดีมั้ย
พรุ่งนี้เช้าพอพระอาทิตย์ขึ้นเราก็จะได้มีกล้วยพร้อมอยู่ที่ลานแล้ว”
ลิงทุกตัวเห็นด้วย....good idea! good idea!.... ต่างแยกย้ายกันออกไปเก็บกล้วยเอามากองรวมกันไว้ได้กองโต....
ลิงอีกตัวเสนอว่า
“ผมว่าพรุ่งนี้เช้า เราอาจจะเพลียมาก เพราะงดกล้วยทั้งคืน จนไม่มีแรงห้อยโหนปีนป่ายต้นไม้จากบ้านมาถึงลานนะครับผมกลัวจะไม่ไหวจริงๆ
ขนาดตอนนี้ยังไม่ได้งดกล้วย ผมก็ไม่ค่อยจะมีแรงอยู่แล้ว ผมว่าเราน่าจะแบ่งกล้วยกันตั้งแต่ตอนนี้เลย เอาไปวางไว้ที่หน้าบ้านของแต่ละครอบครัว
อย่างนี้ดีมั้ยครับ”
ลิงทุกตัวโอเค....good idea! good idea!....ทีนี้ถึงคราวลูกลิงเสนอความเห็นบ้าง
“ขอโอกาสหนูพูดได้มั้ยคะ หนูว่าพรุ่งนี้เราจะเพลียมากเลย แค่จะปอกกล้วยน่ะ ก็ยังไม่รู้จะปอกไหวหรือเปล่า
ถ้าสมมุติว่าเราปอกกล้วยไว้ซะตั้งแต่ตอนนี้เลยจะดีมั้ยคะ พรุ่งนี้เช้าหลังจากนั่งสมาธิทำความเพียรทั้งคืน เราจะได้หยิบกล้วยกินได้ทันที”
ลิงทุกตัวก็เห็นชอบด้วย .....good idea! good idea!.... พากันปอกกล้วยวางกองไว้หน้าบ้านพร้อมกินทันทีในวันรุ่งขึ้น
ลูกลิงอีกตัวเสนอว่า “ผมกลัวว่า เราปอกกล้วยวางไว้อย่างเนี้ยนะ พวกมดพวกหนูมันจะมากินกล้วยของเรา
ผมว่าเราแจกกล้วยให้เก็บไว้กันเองเลยจะดีมั้ยครับ เนี่ย! นั่งสมาธิ แล้วก็วางกล้วยไว้ในมืออย่างเนี้ย...
รุ่งเช้าพอพระอาทิตย์ขึ้นจะได้เอากล้วยเข้าปากได้เลย”
ลิงทุกตัวพูดขึ้นพร้อมๆ กันว่า “เออ! ดี ความคิดเจ้าเข้าท่ามาก .....good idea! good idea!.....”
แล้วก็มีลิงตัวเล็กจิ๋วอีกตัว พูดขึ้นว่า
“หนูว่าถ้าเราวางกล้วยไว้บนมือ มันไม่ค่อยสะดวกเท่าไหร่นะ จะลุกขึ้นหยิบแก้วน้ำยังลำบากเลย
หนูว่าเราเอากล้วยไว้ในปากเลยดีกว่า แค่อมไว้เฉยๆ พรุ่งนี้เช้าเราก็เคี้ยวได้เลยไงคะ”
เสียงลิงเซ็งแซ่ “เจี๊ยกๆ .......เข้าท่ามากๆ เลยอีหนู .....good idea! good idea!....”
ทีนี้ลิงก็เลยนั่งสมาธิ แก้มตุ่ย มีกล้วยอัดแน่นอยู่ในปาก
ลิงตัวหนึ่งไม่ค่อยมีความอดทน...มองซ้าย...มองขวา...แล้วก็กลืนกล้วยเอื๊อกลงคอไปเลย (เสียงเด็กๆ ทอสีร้อง “อ้าว” กันลั่นพร้อมเสียงหัวเราะ)
จบกัน! ความตั้งใจดีที่จะถือศีลแปดงดกล้วยเย็นเป็นอันจบกัน
พอลิงตัวอื่นๆ เห็นเพื่อนกลืนกล้วยลงท้องไปแล้ว ต่างก็ไม่อยากเสียเปรียบ ตัวอื่นกินได้ เราก็ขอกินมั่ง
ทุกตัวก็เลยสามัคคีพร้อมใจกันกินกล้วยเย็นในค่ำคืนนั้น ท่านอาจารย์ถามเด็กๆ ว่า พวกลิงผิดพลาดตรงไหนจึงเสียความตั้งใจ
ท่านว่า กิเลสความอยากกินมันหลอกให้ลิงใช้เหตุผลในการทำให้สะดวก...เก็บกล้วยไว้ก่อน...เอากล้วยไว้หน้าบ้านก่อน..
..ปอกกล้วยไว้ก่อน...แจกไว้กับตัวก่อน...อมไว้ก่อน...ทีละเล็กทีละน้อย จนในที่สุดพวกลิงก็พ่ายแพ้ต่อกิเลสไปตามระเบียบ
good idea.... good idea..... good idea....สุดท้ายกลายเป็น bad idea ได้
ท่านว่า สิ่งที่ตั้งใจทำอาจเป็นความคิดที่ดี แต่เพราะไม่รู้เท่าทันกิเลสตัวเอง ความผิดพลาดจึงเกิดขึ้นทีละเล็กทีละน้อย จนกลายเป็นความเสียหายในที่สุด
--
ที่มา: 'เรื่องท่านเล่า' หนังสือรวมนิทานที่พระอาจารย์ชยสาโรเมตตาเล่าไว้ เรียบเรียงโดย ศรีวรา อิสสระ
https://th-th.facebook.com/jayasaro.panyaprateep.org