มีโอกาสได้หาข้อมูลเกี่ยวกับประวัติวังหลังซึ่งเป็นต้นตระกูลของคุณแม่ จึงได้เรื่องราวที่น่าสนใจยาวเหยียด และอยากจะนำมาแบ่งปัน ทั้งนี้นอกจากจะนำมาเล่าสู่กันฟังให้ได้อรรถรสกันแล้ว ยังอยากจะเช็คด้วยว่าข้อมูลที่หามาได้นั้นถูกผิดประการได้ หวังว่าถ้ามีข้อผิดพลาด จะมีคนมาช่วยบอกกล่าวแก้ไข ก่อนที่จะนำส่งพิมพ์แจกให้กับสมาชิกของตระกูลค่ะ
เรื่องราวค่อนข้างยาวนะคะ แต่หวังว่าคนที่ชอบอ่านประวัติศาสตร์จะได้รับอรรถรส และความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์บางส่วนในช่วงปลายกรุงธนฯจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีเรื่องย่อยๆแบ่งออกเป็นหัวข้อๆ ดังนี้
1. พระประวัติโดยละเอียดของกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง)
2. เรื่องราวบางส่วนของสงครามเก้าทัพ
3. พระโอรส-ธิดาในสมเด็จพระเจ้าฟ้าฯ กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข
4. ประวัติวังหลัง
เริ่มต้นด้วย พระประวัติโดยสังเขป
สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ (28มีนาคม พ.ศ. 2289- 20ธันวาคม พ.ศ. 2349) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดีและพระอินทรรักษา (เสม) มีพระนามเดิมว่า ทองอิน ประสูติเมื่อวันจันทร์ ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 5 ปีขาล ยังเป็น สัปตศก จุลศักราช 1107 ตรงกับวันจันทร์ที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2289 ปีที่ 14 ในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
มีพระอนุชาและพระขนิษฐา คือ
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบุญเมือง กรมหลวงธิเบศรบดินทร์ พระนามเดิม บุญเมือง
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองจีน กรมหลวงนรินทรรณเรศร์ พระนามเดิม ทองจีน
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ กรมขุนเทพนารี พระนามเดิม ทองคำ
นอกจากนี้ พระองค์ยัง มีพระอนุชาต่างมารดา ชื่อ พระองค์เจ้าขุนเณร พระองค์เจ้าขุนเณรผู้นี้เป็นนักรบคู่ใจของพระองค์ในการทำศึกตลอดมา พระองค์ผนวช 2 ครั้ง ครั้งแรกในสมัยกรุงศรีอยุธยา และผนวชอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 2335 ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
พระองค์รับราชการในสมัยกรุงธนบุรี เป็นที่หลวงฤทธิ์นายเวร จนกระทั่ง พ.ศ. 2323 ได้เลื่อนเป็นพระยาสุริยอภัย ผู้สำเร็จราชการเมืองนครราชสีมา เป็นกำลังสำคัญในการปราบปรามจลาจลในช่วงปลายรัชกาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ต่อมา เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงสถาปนาพระบรมราชวงศ์จักรีในปี พ.ศ. 2325 โปรดให้สถาปนาพระองค์เป็น สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน และได้เลื่อนพระอิสริยยศขึ้นเป็นเจ้าฟ้าต่างกรมที่ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ ต่อมาได้เลื่อนขึ้นเป็น "กรมพระ" ดำรงพระเกียรติยศในที่ "กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข" (วังหลัง)
พระองค์ทรงพระประชวรและเสด็จทิวงคตเมื่อวันพุธ ขึ้น 7 ค่ำ เดือนอ้าย ปีขาล จุลศักราช 1168 ตรงกับวันพุธที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2349 สิริพระชนม์มายุ 61 พรรษา ในปี พ.ศ. 2350 มีพระราชพิธีพระราชเพลิงพระศพ ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง โดยพระอัฐิของพระองค์ถูกนำไปประดิษฐานที่หอพระนาก วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ส่วนพระสรีรางคารถูกอัญเชิญไปประดิษฐาน ณ ผ้าทิพย์ฐานพระประธานภายในอุโบสถ วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร
ประวัติวังหลัง (เรื่องราวบางส่วนในช่วงปลายกรุงธนบุรีจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์)
เรื่องราวค่อนข้างยาวนะคะ แต่หวังว่าคนที่ชอบอ่านประวัติศาสตร์จะได้รับอรรถรส และความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์บางส่วนในช่วงปลายกรุงธนฯจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีเรื่องย่อยๆแบ่งออกเป็นหัวข้อๆ ดังนี้
1. พระประวัติโดยละเอียดของกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง)
2. เรื่องราวบางส่วนของสงครามเก้าทัพ
3. พระโอรส-ธิดาในสมเด็จพระเจ้าฟ้าฯ กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข
4. ประวัติวังหลัง
เริ่มต้นด้วย พระประวัติโดยสังเขป
สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ (28มีนาคม พ.ศ. 2289- 20ธันวาคม พ.ศ. 2349) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดีและพระอินทรรักษา (เสม) มีพระนามเดิมว่า ทองอิน ประสูติเมื่อวันจันทร์ ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 5 ปีขาล ยังเป็น สัปตศก จุลศักราช 1107 ตรงกับวันจันทร์ที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2289 ปีที่ 14 ในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
มีพระอนุชาและพระขนิษฐา คือ
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบุญเมือง กรมหลวงธิเบศรบดินทร์ พระนามเดิม บุญเมือง
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองจีน กรมหลวงนรินทรรณเรศร์ พระนามเดิม ทองจีน
- พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ กรมขุนเทพนารี พระนามเดิม ทองคำ
นอกจากนี้ พระองค์ยัง มีพระอนุชาต่างมารดา ชื่อ พระองค์เจ้าขุนเณร พระองค์เจ้าขุนเณรผู้นี้เป็นนักรบคู่ใจของพระองค์ในการทำศึกตลอดมา พระองค์ผนวช 2 ครั้ง ครั้งแรกในสมัยกรุงศรีอยุธยา และผนวชอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 2335 ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
พระองค์รับราชการในสมัยกรุงธนบุรี เป็นที่หลวงฤทธิ์นายเวร จนกระทั่ง พ.ศ. 2323 ได้เลื่อนเป็นพระยาสุริยอภัย ผู้สำเร็จราชการเมืองนครราชสีมา เป็นกำลังสำคัญในการปราบปรามจลาจลในช่วงปลายรัชกาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ต่อมา เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงสถาปนาพระบรมราชวงศ์จักรีในปี พ.ศ. 2325 โปรดให้สถาปนาพระองค์เป็น สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน และได้เลื่อนพระอิสริยยศขึ้นเป็นเจ้าฟ้าต่างกรมที่ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ ต่อมาได้เลื่อนขึ้นเป็น "กรมพระ" ดำรงพระเกียรติยศในที่ "กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข" (วังหลัง)
พระองค์ทรงพระประชวรและเสด็จทิวงคตเมื่อวันพุธ ขึ้น 7 ค่ำ เดือนอ้าย ปีขาล จุลศักราช 1168 ตรงกับวันพุธที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2349 สิริพระชนม์มายุ 61 พรรษา ในปี พ.ศ. 2350 มีพระราชพิธีพระราชเพลิงพระศพ ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง โดยพระอัฐิของพระองค์ถูกนำไปประดิษฐานที่หอพระนาก วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ส่วนพระสรีรางคารถูกอัญเชิญไปประดิษฐาน ณ ผ้าทิพย์ฐานพระประธานภายในอุโบสถ วัดบพิตรพิมุขวรวิหาร