Blog ของผม
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้http://interestedscienceforthai.blogspot.com/2014/06/blog-post_15.html
เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่ามนุษย์โลกสามารถมองเห็นดวงจันทร์ได้แค่ด้านเดียวอันเป็นผลจากความสอดคล้องของการหมุนรอบตัวเองของดวงจันทร์และโลก สิ่งที่เราเห็นคือดวงจันทร์มีพื้นผิวส่วนใหญ่ราบเรียบสีดำ มีหลุมสิวประปราย พื้นผิวที่ราบเรียบนี้คือหินบะซอลล์ (Basalt) ซึ่งเกิดจากลาวาแข็งตัว นักวิทยาศาสตร์เรียกพื้นผิวที่ราบเรียบนี้ว่า มาเรีย (Maria)
เราไม่เคยเห็นอีกด้านหนึ่งของดวงจันทร์เลยจนกระทั่งปี 1959 โซเวียต (รัสเซียในอดีต) ได้ส่งยานลูนาร์ 3 ไปสำรวจอีกฟากของดวงจันทร์ แล้วก็ต้องพบความประหลาดใจ เมื่อมันแตกต่างจากด้านที่เรามองเห็นลิบลับเพราะพื้นที่มาเรียมีอยู่เพียงน้อยนิด แถมพื้นผิวยังเป็นหลุมสิวเต็มไปหมด
รูปที่ 1 : ซ้ายด้านใกล้ของดวงจันทร์ ขวาด้านไกลของดวงจันทร์
ความแตกต่างของด้านใกล้ (ด้านที่มนุษย์โลกมองเห็น) และด้านไกล (ด้านที่มนุษย์โลกมองไม่เห็น) ของดวงจันทร์ได้สร้างความฉงนเป็นเวลา 55 ปี จนกระทั่งนักชีวะ-อวกาศวิทยา (Astrobiologist) ได้ศึกษาดวงดาวนอกระบบสุริยะหลายดวง จนกระทั่งได้หลักฐานที่น่าจะเป็นที่มาถึงความต่างนี้ ซึ่งมาจากหลายปัจจัย
ปัจจัยแรกคือเรื่องความหนาของพื้นผิวดวงจันทร์ ด้านใกล้มีพื้นผิวบางกว่าด้านไกล เมื่อดวงจันทร์ยังเยาว์และยังร้อนอยู่ เมื่อมีเศษอุกกาบาตตกมายังด้านใกล้ พื้นผิวที่บางจะแตกและทำให้ลาวาไหลออกมา กลบหลุมสิว และทำให้เกิดมาเรีย แต่ด้านไกลไม่เป็นเช่นนั้นเพราะพื้นผิวที่หนากว่า
แต่ทำไมพื้นผิวสองด้านถึงต่างกัน นั้นเป็นที่มาของปัจจัยที่สอง นั้นคือ เวลาที่ใช้ในการเย็นตัวของสองด้านของดวงจันทร์แตกต่างกัน ดวงจันทร์ตอนยังเยาว์และเริ่มเย็นตัวลง ช่วงเวลานั้นโลกยังร้อนอยู่ ด้านใกล้ของดวงจันทร์จึงถูก"อบ" ในขณะที่ด้านไกลของดวงจันทร์เริ่มเย็นและแข็งตัวแล้ว ซากอุกกาบาตที่ตกด้านใกล้ของดวงจันทร์จึงโดน"หลอม" ส่วนด้านไกลที่พื้นผิวแข็งตัวแล้วเจอกระแทกอย่างจังจนเป็นหลุมสิวอย่างที่เห็น
อีกปัจจัยหนึ่งที่เสริมเรื่องความต่างของพื้นผิวดวงจันทร์คือ ด้านใกล้ของดวงจันทร์มีโลกเป็นเกราะคุ้มกันจากเศษอุกกาบาต ในขณะที่ด้านไกลของดวงจันทร์ไม่มี
อ้างอิง
งานวิจัยต้นเรื่อง :
http://iopscience.iop.org/2041-8205/788/2/L42/article?fromSearchPage=true
ข่าว :
http://astrobiology.nasa.gov/articles/2014/6/13/early-moon-baked-in-earthshine/
วีดีโอ :
http://www.youtube.com/watch?v=GW2fU1uxwQY
ไขปริศนา ทำไมสองด้านของดวงจันทร์ถึงไม่เหมือนกัน
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่ามนุษย์โลกสามารถมองเห็นดวงจันทร์ได้แค่ด้านเดียวอันเป็นผลจากความสอดคล้องของการหมุนรอบตัวเองของดวงจันทร์และโลก สิ่งที่เราเห็นคือดวงจันทร์มีพื้นผิวส่วนใหญ่ราบเรียบสีดำ มีหลุมสิวประปราย พื้นผิวที่ราบเรียบนี้คือหินบะซอลล์ (Basalt) ซึ่งเกิดจากลาวาแข็งตัว นักวิทยาศาสตร์เรียกพื้นผิวที่ราบเรียบนี้ว่า มาเรีย (Maria)
เราไม่เคยเห็นอีกด้านหนึ่งของดวงจันทร์เลยจนกระทั่งปี 1959 โซเวียต (รัสเซียในอดีต) ได้ส่งยานลูนาร์ 3 ไปสำรวจอีกฟากของดวงจันทร์ แล้วก็ต้องพบความประหลาดใจ เมื่อมันแตกต่างจากด้านที่เรามองเห็นลิบลับเพราะพื้นที่มาเรียมีอยู่เพียงน้อยนิด แถมพื้นผิวยังเป็นหลุมสิวเต็มไปหมด
รูปที่ 1 : ซ้ายด้านใกล้ของดวงจันทร์ ขวาด้านไกลของดวงจันทร์
ความแตกต่างของด้านใกล้ (ด้านที่มนุษย์โลกมองเห็น) และด้านไกล (ด้านที่มนุษย์โลกมองไม่เห็น) ของดวงจันทร์ได้สร้างความฉงนเป็นเวลา 55 ปี จนกระทั่งนักชีวะ-อวกาศวิทยา (Astrobiologist) ได้ศึกษาดวงดาวนอกระบบสุริยะหลายดวง จนกระทั่งได้หลักฐานที่น่าจะเป็นที่มาถึงความต่างนี้ ซึ่งมาจากหลายปัจจัย
ปัจจัยแรกคือเรื่องความหนาของพื้นผิวดวงจันทร์ ด้านใกล้มีพื้นผิวบางกว่าด้านไกล เมื่อดวงจันทร์ยังเยาว์และยังร้อนอยู่ เมื่อมีเศษอุกกาบาตตกมายังด้านใกล้ พื้นผิวที่บางจะแตกและทำให้ลาวาไหลออกมา กลบหลุมสิว และทำให้เกิดมาเรีย แต่ด้านไกลไม่เป็นเช่นนั้นเพราะพื้นผิวที่หนากว่า
แต่ทำไมพื้นผิวสองด้านถึงต่างกัน นั้นเป็นที่มาของปัจจัยที่สอง นั้นคือ เวลาที่ใช้ในการเย็นตัวของสองด้านของดวงจันทร์แตกต่างกัน ดวงจันทร์ตอนยังเยาว์และเริ่มเย็นตัวลง ช่วงเวลานั้นโลกยังร้อนอยู่ ด้านใกล้ของดวงจันทร์จึงถูก"อบ" ในขณะที่ด้านไกลของดวงจันทร์เริ่มเย็นและแข็งตัวแล้ว ซากอุกกาบาตที่ตกด้านใกล้ของดวงจันทร์จึงโดน"หลอม" ส่วนด้านไกลที่พื้นผิวแข็งตัวแล้วเจอกระแทกอย่างจังจนเป็นหลุมสิวอย่างที่เห็น
อีกปัจจัยหนึ่งที่เสริมเรื่องความต่างของพื้นผิวดวงจันทร์คือ ด้านใกล้ของดวงจันทร์มีโลกเป็นเกราะคุ้มกันจากเศษอุกกาบาต ในขณะที่ด้านไกลของดวงจันทร์ไม่มี
อ้างอิง
งานวิจัยต้นเรื่อง : http://iopscience.iop.org/2041-8205/788/2/L42/article?fromSearchPage=true
ข่าว : http://astrobiology.nasa.gov/articles/2014/6/13/early-moon-baked-in-earthshine/
วีดีโอ : http://www.youtube.com/watch?v=GW2fU1uxwQY