พุทธกิจ ๕ ของพระพุทธเจ้า
ในยามสุดท้ายของพระพุทธเจ้าทรงทำอะไรบ้าง
อันนี้เป็นเรื่องน่าอัศจรรย์ที่เราควรได้ทราบ

พุทธกิจ ๕ คือ
ปุพฺพณฺเห ปิณฺฑปาตญฺจ สายณฺเห ธมฺมเทสนํ
ปโทเส ภิกฺขุโนวาทํ อฑฺฒรตฺเต เทวปญฺหนํ
ปจฺจูเสว คเต กาเล ภพฺพาภพฺเพ วิโลกนํ
(๑) ตอนเช้าบิณฑบาต
(๒) ตอนบ่ายแสดงธรรมเทศนาแก่ชาวบ้านทั่วไป
(๓) ตอนเย็นตลอดปฐมยาม ท่านก็ทรงโอวาทภิกษุ
- ปโทเส แปลว่าตอนพลบคํ่า
ทรงโอวาทภิกษุทั้งหลายตลอดไปถึงปฐมยาม
(๔) มัชฌิมยามตั้งแต่ ๒๒ นาฬิกา
ถึง ๒ นาฬิกาของวันใหม่ แก้ปัญหาเทวดา

- ช่วงนี้ตั้งแต่มัชฌิมยามไปจนถึงช่วงปัจฉิมยาม
พระพุทธเจ้าทรงทำอะไรหลังจาก ๒ นาฬิกาไปแล้ว
อันนี้ดูจากอรรถกถา กสิภารัททวาชสูตร อุรควรรค
ในสุตตนิบาต อรรถกถาชื่อ ปรมัตถโชติกา
ได้บอกรายละเอียดให้พอสมควร
ซึ่งหาไม่ค่อยพบในที่อื่น
- ในมัชฌิมยาม เทวดาเข้าเฝ้า
ทูลถามปัญหาที่ตนประสงค์ตลอด มัชฌิมยาม
หมายความว่า ตั้งแต่ ๔ ทุม่ ถึงตี ๒ ที่เทวดาเข้าเฝ้า
ทูลถามปัญหานี้ ไม่ใช่เที่ยงคืนทีเดียว แต่เป็น ๔ ทุ่มถึงตี ๒

(๕) พอถึงปัจฉิมยาม ตี ๒ ถึง ๖ โมงเช้า
แบ่งเป็น ๔ ส่วน คือ
- ชั่วโมงที่ ๑ ทรงจงกรม เดินกลับไปกลับมา
พิจารณาธรรม ทรงพิจารณาสิ่งที่ต้องการจะทรงพิจารณา
หรือเพียงบำบัดความเมื่อยขบพระวรกาย
- ชั่วโมงที่ ๒ เข้าพักผ่อนพระคันธกุฎี
- ชั่วโมงที่ ๓ ของ ๔ ชั่วโมงสุดท้าย ทรงเข้าผลสมาบัติ
หมายถึง สมาบัติที่พระอริยเจ้าจะเข้าเสวยรสของอริยผล
- ชั่วโมงที่ ๔ ทรงเข้ามหากรุณาสมาบัติ
ทรงตรวจดูสัตว์โลกด้วยพุทธจักษุ
เมื่อเห็นแล้วก็เสด็จไปโปรด
ช่วงสุดท้ายของราตรี ๔ ชั่วโมง
แบ่งเป็น ๔ ส่วน นอนจริงๆ เพียง ๑ ชั่วโมง
นี่คือ อรรถกถากสิภารัททวาชสูตร
ในอุรควรรค สุตตนิบาต อรรถกถา ชื่อปรมัตถโชติกา

"สิ่งที่ควรทำความเข้าใจกันใหม่เพื่อความถูกต้อง"
อ.วศิน อินทสระ
https://www.facebook.com/W.Indhasara