Orchestrion (MIDI ยุคก่อนคอมพิวเตอร์) คล้าย ๆ Piano Roll

ผมเคยฝันตอนเด็กเหมือนกันว่าทำไมถ้าเสียงเครื่องดนตรีที่ถูกเล่นจริง ๆ มันเพราะกว่าออกจากลำโพงทำไมไม่หากลไกอะไรสักอย่างมาทำให้มันเล่นเพลงได้เอง ตอนเด็ก ๆ นั้นผมไม่เคยรู้เลยว่าเพิ่งมารู้เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมาว่ามันเคยมีเครื่องเล่นดนตรีแบบที่ผมคิดจริง ๆ แล้วก็คงมีมานานแล้วด้วย

อันที่ผมรู้จักอันแรกคือ Piano Roll ที่จะเจาะรูบนแผ่นกระดาษแล้วเมื่อนำไปใส่เล่นในเปียโนที่เล่น Piano Roll ได้ก็จะเกิดเสียงขึ้นมาอย่างน่าอัศจรรย์ หลักการก็ที่ลองศึกษาดูจะใช้แรงดันจากปั้มลมในการควบคุมกลไกการทำงานของชั้นส่วนแต่ละอย่าง น่าจะเป็นเทคโนโลยีช่วง ศตวรรษที่ 19-20


Source : http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Player_Piano_Rolls.JPG/800px-Player_Piano_Rolls.JPG


Source : http://www.pianola.co.nz/images/aeolian_roll.jpg

มันจะเหมือนม้วนกระดาษเจาะรูอะครับ จริง ๆ แล้วเข้ามีไปถึงขั้นควบคุมน้ำหนักในการกดได้นะครับว่ากดแรงกดเบาแต่มันคงไม่นิยมเท่าไหร่

พูดง่าย ๆ ก็คือไอเจ้ากระดาษบันทึกนี้ก็คือ MIDI ของยุคนั้นแหละครับ

Orchestrion มันจะแตกต่างจาก Piano Roll คือมันมีอุปกรณ์มากชิ้นขึ้นเช่น ไวโอลิน กลอง เบล เป็นต้นส่วนหลักการก็คล้าย ๆ กัน

บางอันเข้าบอกเป็นแบบหยอดเหรียญเหมือนตู้เพลง (เอ่อไปตั้งที่ไหนมันคงดังลั่นไปหน้าปากซอยอะ)

Cripes! (Tom Brier) played by a Seeburg "G" Orchestrion

Grizzly Bear Rag played by a Seeburg G Orchestrion

Hupfeld Phonoliszt Violina

อันนี้เป็นตัวอย่างที่เป็นเปียโนโรลนะครับ

The White Seal Rag (1907) new player piano roll


จบละครับสำหรับเครื่องเล่นดนตรีอันโนมัติยุคก่อน

ถ้าอยากเข้าใจหลักการทำงานมากกว่านี้ลองเข้าลิ้งนี้ดูครับ http://www.pianola.com/ppworks.htm

หรือลองดูคลิปนี้

Very basic pneumatic player piano overview, with Alexander's Ragtime Band