เมื่อเกิดบาดแผล ก็จะมีเลือดไหลออก ก่อความเจ็บปวดเป็นสัญญาณเตือนให้รู้ว่าบาดเจ็บ
เมื่อทอดเวลาไป ร่างกายจะเยียวยาตนเองให้ค่อยๆกลับไปสู่ปกติ และอาจหลงเหลือบาดแผลปรากฏ
เป็นรอยระลึก
ชีวิตในตัวมันเอง มีพลังเยียวยาตนเอง ที่มุ่งคืนสมดุลสู่ปกติภาวะให้กับร่างกาย
พลังนี้ เป็นคุณสมบัติติดตัวแต่แรก ครั้งก่อเกิดเป็นตัวเป็นตน และจักอยู่คู่ไปกับชีวิต จนกว่าจะหมดลมหายใจ
พลังนี้จะโดดเด่น และทำงานได้อย่างขมีขมันในห้วงวัยรุ่น ที่พายุบุแคมปรากฏเป็นการอยากเรียนรู้โลกในสารพัดวิถี
วัยหนุ่มสาว จึงเป็นสีสรร และอนาคตของสังคม เป็นห้วงเปลี่ยนผ่านไปสู่สิ่งที่ดีหรือเลว ก็เริ่มแลเห็นลางๆของแนวโน้มความน่าจะเป็น
แต่ชีวิตมนุษย์ ก็สามารถเปลี่ยนได้ตลอด และประสบการณ์ก็คือต้นทุนของการก้าวไปข้างหน้า สำคัญว่าทิศทางจะเป็นเช่นไร?
พลังเยียวยาตนเอง เป็นพลังอีกด้านของพลังขยายตัวที่ทำให้ชีวิตเติมโต ในทำนองเดียวกับ บิ๊กแบงที่ไปกำหนดการขยายตัว
ของจักรวาลและแรงโน้มถ่วง หรือแรงดึงดูด ได้ทำให้เกิด ธาตุ แกแล็คซี่ ดวงดาว ดาวเคราะห์ ดวงอาทิตย์ โลก และสรรพชีวิตขึ้น
พลังดึงดูด หดตัว หรืแรงโน้มถ่วงมีมาแล้วแต่แรก และทำงานคู่ขนานกับแรงขยายตัว
พุทธศาสนาและวิทยาศาสตร์ มองสิ่งเหล่านี้ในรูปกระบวนการ ในขณะศาสนาและปรัชญา ก็มีทางเลือกอื่นในทำนองที่ว่า
ชีวิตมีเจตจำนงหรือไม่? คนเราควรดำรงอยู่เพื่ออะไร? เสรีภาพเป็นสิ่งมีจริงหรือแค่มายา?
ตัวตนคือการสถาปนาของพลังดึงดูด ก็เช่นเดียวกับ เจตจำนงเสรี ที่ชี้นัยยะว่า เกิดจากการรวมกันของส่วนย่อย
เพื่อเป็นอิสระจากการถูกกำหนด มันเป็นภาวะย้อนแย้งในตัวเองของชีวิต และมันขับเคลื่อนชีวิต
และมันไม่เคยอยู่นิ่ง เป็นทุกข์โดยสภาพเช่นนั้นและไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
กล่าวได้ว่า วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตเป็นไปในทิศทางสอดคล้องกับการขยายตัวของจักรวาล
ความหลากหลายของสายพันธุ์ นอกจากสะท้อนการปรับตัว การเข้ารหัสเป็นยีนส์จากผลผลิตของสิ่งแวดล้อมใหม่ๆแล้ว
นี่คือ พลังเดียวกับพลังแรงโน้มถ่วงเริ่มแรก ปรากฏในสิ่งมีชีวิตเป็น พลังชีวิต พลังเยียวยาตนเอง และอัตตา หรือตัวตนในมิติจิตวิทยา
เจตจำนงของชีวิต ได้ทำงานในทิศทางเดียวกับแนวทางการขยายตัวของจักรวาล ได้แก่ การสืบทอดเผ่าพันธุ์ ความเป็นอมตะ
หรือสภาวะปลายทางของความไร้ระเบียบ ซึ่งก็อาจเป็นความตาย หรือ การกำเนิดใหม่ ก็ได้
ชีวิตในตัวมันเอง
เมื่อทอดเวลาไป ร่างกายจะเยียวยาตนเองให้ค่อยๆกลับไปสู่ปกติ และอาจหลงเหลือบาดแผลปรากฏ
เป็นรอยระลึก
ชีวิตในตัวมันเอง มีพลังเยียวยาตนเอง ที่มุ่งคืนสมดุลสู่ปกติภาวะให้กับร่างกาย
พลังนี้ เป็นคุณสมบัติติดตัวแต่แรก ครั้งก่อเกิดเป็นตัวเป็นตน และจักอยู่คู่ไปกับชีวิต จนกว่าจะหมดลมหายใจ
พลังนี้จะโดดเด่น และทำงานได้อย่างขมีขมันในห้วงวัยรุ่น ที่พายุบุแคมปรากฏเป็นการอยากเรียนรู้โลกในสารพัดวิถี
วัยหนุ่มสาว จึงเป็นสีสรร และอนาคตของสังคม เป็นห้วงเปลี่ยนผ่านไปสู่สิ่งที่ดีหรือเลว ก็เริ่มแลเห็นลางๆของแนวโน้มความน่าจะเป็น
แต่ชีวิตมนุษย์ ก็สามารถเปลี่ยนได้ตลอด และประสบการณ์ก็คือต้นทุนของการก้าวไปข้างหน้า สำคัญว่าทิศทางจะเป็นเช่นไร?
พลังเยียวยาตนเอง เป็นพลังอีกด้านของพลังขยายตัวที่ทำให้ชีวิตเติมโต ในทำนองเดียวกับ บิ๊กแบงที่ไปกำหนดการขยายตัว
ของจักรวาลและแรงโน้มถ่วง หรือแรงดึงดูด ได้ทำให้เกิด ธาตุ แกแล็คซี่ ดวงดาว ดาวเคราะห์ ดวงอาทิตย์ โลก และสรรพชีวิตขึ้น
พลังดึงดูด หดตัว หรืแรงโน้มถ่วงมีมาแล้วแต่แรก และทำงานคู่ขนานกับแรงขยายตัว
พุทธศาสนาและวิทยาศาสตร์ มองสิ่งเหล่านี้ในรูปกระบวนการ ในขณะศาสนาและปรัชญา ก็มีทางเลือกอื่นในทำนองที่ว่า
ชีวิตมีเจตจำนงหรือไม่? คนเราควรดำรงอยู่เพื่ออะไร? เสรีภาพเป็นสิ่งมีจริงหรือแค่มายา?
ตัวตนคือการสถาปนาของพลังดึงดูด ก็เช่นเดียวกับ เจตจำนงเสรี ที่ชี้นัยยะว่า เกิดจากการรวมกันของส่วนย่อย
เพื่อเป็นอิสระจากการถูกกำหนด มันเป็นภาวะย้อนแย้งในตัวเองของชีวิต และมันขับเคลื่อนชีวิต
และมันไม่เคยอยู่นิ่ง เป็นทุกข์โดยสภาพเช่นนั้นและไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
กล่าวได้ว่า วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตเป็นไปในทิศทางสอดคล้องกับการขยายตัวของจักรวาล
ความหลากหลายของสายพันธุ์ นอกจากสะท้อนการปรับตัว การเข้ารหัสเป็นยีนส์จากผลผลิตของสิ่งแวดล้อมใหม่ๆแล้ว
นี่คือ พลังเดียวกับพลังแรงโน้มถ่วงเริ่มแรก ปรากฏในสิ่งมีชีวิตเป็น พลังชีวิต พลังเยียวยาตนเอง และอัตตา หรือตัวตนในมิติจิตวิทยา
เจตจำนงของชีวิต ได้ทำงานในทิศทางเดียวกับแนวทางการขยายตัวของจักรวาล ได้แก่ การสืบทอดเผ่าพันธุ์ ความเป็นอมตะ
หรือสภาวะปลายทางของความไร้ระเบียบ ซึ่งก็อาจเป็นความตาย หรือ การกำเนิดใหม่ ก็ได้