วิปัสสนา แปลว่า
"เห็นแจ้ง" เพราะ
"วิ" แปลว่า
"แจ้ง" "ปัสสนา" แปลว่า
"เห็น"
เห็นแจ้งในเรื่องอะไรบ้าง
คัมภีร์วิมุตติมรรค คัมภีร์วิสุทธิมรรค กล่าวว่า เห็นแจ้งใน 6 หัวข้อธรรมะใหญ่ คือ
1. ขันธ์ 5
2. อายตนะ 12
3. ธาตุ 18
4. อินทรีย์ 22
5. อริยสัจ 4
6. ปฏิจจสมุปบาท 12
ลองมาดูว่ามหาโชดกรู้เรื่อง 6 หัวข้อธรรมะใหญ่นี้หรือไม่
มหาโชดกรู้เรื่องนี้ และเขียนไว้ในหนังสือของท่าน ดังภาพด้านล่าง :
จะเห็นได้ว่า เรื่องที่เกี่ยวกับขันธ์ ที่มีประมาณ 3 หน้ากระดาษ มหาโชดกได้อธิบายขันธ์ในทางปริยัติเกือบทั้งหมด
เหลืออธิบายในทางปฏิบัติเพียงนิดเดียว แต่นิดเดียวนี้แหละที่ชี้ให้เห็นว่า สายยุบหนอพองหนอของมหาโชดกมีคำสอนอยู่เพียงเท่านั้น
ขันธ์ 5 เรียกย่อๆ ว่า "รูปนาม" นี้ ถูกต้อง แต่ว่ามหาโชดกไปรวบคำสอนทั้งหมดในวิปัสสนาภูมิมาตีความเป็น
"รูป" เป็น
"นาม" ทั้งหมด และบางส่วนก็เป็น
"ทั้งรูปทั้งนาม" อย่างนั้นยอมรับไม่ได้ เพราะเป็นการตีความที่ผิดพลาด โดยที่ยกมาเป็นตัวอย่างนั้นคือ อายตนะ 12
ประเด็นที่ต้องให้ความสนใจเป็นอันดับแรกคือ มหาโชดกเห็นว่า กิเลสมีเพียง 3 ตัวเท่านั้น คือ โลภะ โทสะ โมหะ
เมื่อท่อง "เห็นหนอ" "ได้ยินหนอ" กิเลสก็จะหายไป
ในทางศาสนาพุทธกิเลสไม่ได้มีเพียงเท่านั้น เช่น มีศัพท์ที่ได้ยินกันทั่วไปว่า "กิเลสพันห้า ตัณหาร้อยแปด"
กิเลสที่ลึกๆ เช่น
อาสวะ อนุสัย ก็ยังมีอีก
ดังนั้น สายยุบหนอพองหนอจะกำหนดกิเลสได้เพียงกิเลสธรรมดาๆ เท่านั้น
จำพวกอาสวะ อนุสัย สายยุบหนอพองหนอทำอะไรไม่ได้เลย
ประเด็นที่สำคัญที่สุดในเรื่องนี้ก็คือ สายยุบหนอพองหนอไม่ได้เห็นแจ้งอะไรเลย
มหาโชดกสอนเพียงแต่ว่า เมื่อเห็นนิมิตอะไร ก็ท่องเห็นหนอ การเห็นนิมิตในขณะปฏิบัติธรรมนั้นไม่ใช่เห็นแจ้ง
และเมื่อได้ยินเสียงก็ท่องว่า "ได้ยินหนอ" ซึ่งอันนี้ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับวิปัสสนา เพราะไม่ได้เป็นการเห็น แต่เป็นการได้ยิน
วิปัสสนาต้องเห็นแจ้งใน 6 หัวข้อธรรมะใหญ่ คือ
1. ขันธ์ 5
2. อายตนะ 12
3. ธาตุ 18
4. อินทรีย์ 22
5. อริยสัจ 4
6. ปฏิจจสมุปบาท 12
ก็เมื่อไม่เห็นอะไรเลย จะเป็นวิปัสสนาไปได้อย่างไร
มหาโชดกโกหกเรื่องหลวงพ่อวัดปากน้ำ - [6] "ยุบหนอพองหนอไม่ใช่วิปัสสนา"
เห็นแจ้งในเรื่องอะไรบ้าง
คัมภีร์วิมุตติมรรค คัมภีร์วิสุทธิมรรค กล่าวว่า เห็นแจ้งใน 6 หัวข้อธรรมะใหญ่ คือ
1. ขันธ์ 5
2. อายตนะ 12
3. ธาตุ 18
4. อินทรีย์ 22
5. อริยสัจ 4
6. ปฏิจจสมุปบาท 12
ลองมาดูว่ามหาโชดกรู้เรื่อง 6 หัวข้อธรรมะใหญ่นี้หรือไม่
มหาโชดกรู้เรื่องนี้ และเขียนไว้ในหนังสือของท่าน ดังภาพด้านล่าง :
จะเห็นได้ว่า เรื่องที่เกี่ยวกับขันธ์ ที่มีประมาณ 3 หน้ากระดาษ มหาโชดกได้อธิบายขันธ์ในทางปริยัติเกือบทั้งหมด
เหลืออธิบายในทางปฏิบัติเพียงนิดเดียว แต่นิดเดียวนี้แหละที่ชี้ให้เห็นว่า สายยุบหนอพองหนอของมหาโชดกมีคำสอนอยู่เพียงเท่านั้น
ขันธ์ 5 เรียกย่อๆ ว่า "รูปนาม" นี้ ถูกต้อง แต่ว่ามหาโชดกไปรวบคำสอนทั้งหมดในวิปัสสนาภูมิมาตีความเป็น "รูป" เป็น "นาม" ทั้งหมด และบางส่วนก็เป็น "ทั้งรูปทั้งนาม" อย่างนั้นยอมรับไม่ได้ เพราะเป็นการตีความที่ผิดพลาด โดยที่ยกมาเป็นตัวอย่างนั้นคือ อายตนะ 12
ประเด็นที่ต้องให้ความสนใจเป็นอันดับแรกคือ มหาโชดกเห็นว่า กิเลสมีเพียง 3 ตัวเท่านั้น คือ โลภะ โทสะ โมหะ
เมื่อท่อง "เห็นหนอ" "ได้ยินหนอ" กิเลสก็จะหายไป
ในทางศาสนาพุทธกิเลสไม่ได้มีเพียงเท่านั้น เช่น มีศัพท์ที่ได้ยินกันทั่วไปว่า "กิเลสพันห้า ตัณหาร้อยแปด"
กิเลสที่ลึกๆ เช่น อาสวะ อนุสัย ก็ยังมีอีก
ดังนั้น สายยุบหนอพองหนอจะกำหนดกิเลสได้เพียงกิเลสธรรมดาๆ เท่านั้น
จำพวกอาสวะ อนุสัย สายยุบหนอพองหนอทำอะไรไม่ได้เลย
ประเด็นที่สำคัญที่สุดในเรื่องนี้ก็คือ สายยุบหนอพองหนอไม่ได้เห็นแจ้งอะไรเลย
มหาโชดกสอนเพียงแต่ว่า เมื่อเห็นนิมิตอะไร ก็ท่องเห็นหนอ การเห็นนิมิตในขณะปฏิบัติธรรมนั้นไม่ใช่เห็นแจ้ง
และเมื่อได้ยินเสียงก็ท่องว่า "ได้ยินหนอ" ซึ่งอันนี้ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับวิปัสสนา เพราะไม่ได้เป็นการเห็น แต่เป็นการได้ยิน
วิปัสสนาต้องเห็นแจ้งใน 6 หัวข้อธรรมะใหญ่ คือ
1. ขันธ์ 5
2. อายตนะ 12
3. ธาตุ 18
4. อินทรีย์ 22
5. อริยสัจ 4
6. ปฏิจจสมุปบาท 12
ก็เมื่อไม่เห็นอะไรเลย จะเป็นวิปัสสนาไปได้อย่างไร