เถระโลเล (หลากหลาย)
ภิกษุ ท.! ภิกษุเถระ ที่ประกอบด้วยเหตุห้าอย่าง (ห้าหมวด) เหล่านี้
มีอยู่แล้วย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ไว้วางใจ น่าเคารพ ไม่น่าเป็นที่ยกย่องสรรเสริญ
ของเพื่อนฝูง ผู้ประพฤติพรหมจรรย์ร่วมกัน. ห้าอย่างอะไรกันเล่า ? ห้าอย่าง
คือ :-
(๑) ภิกษุชั้นเถระ ยังกำหนัดในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความ
กำหนัด, ยังขัดเคืองในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความขัดเคือง, ยังหลงใหล
ในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความหลงไหล, ยังตื่นเต้นในอารมณ์เป็นที่ตั้ง
แห่งความตื่นเต้น, ยังมัวเมาในอารมณ์เป็นที่มาตั้งแห่งความมัวเมา,
(๒) ภิกษุชั้นชั้นเถระนั้น ยังเป็นผู้ไม่ปราศจากราคะ, ยังเป็นผู้
ไม่ปราศจากโทสะ, ยังเป็นผู้ไม่ปราศจากโมหะ, ยังลบหลู่คุณท่าน,
ยังตีตนเสมอท่าน,
(๓) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนหลอกลวงเก่งด้วย, เป็นคนพูด
พิรี้พิไรเก่งด้วย, เป็นคนพูดหว่านล้อมเก่งด้วย, เป็นคนปลูกคำท้าทาย
ให้เกิดมานะเจ็บใจเก่งด้วย, เป็นคนหากำไรทำนองเอาลาภต่อลาภ
เก่งด้วย,
(๔) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนไม่มีศรัทธา, ไม่มีความละอายบาป,
ไม่มีความเกรงกลัวบาป, เป็นคนเกียจคร้าน, เป็นคนมีปัญญาทราม,
(๕) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนไม่อดใจในรูปทั้งหลาย, ไม่อดใจ
ในเสียงทั้งหลาย, ไม่อดใจในกลิ่นทั้งหลาย, ไม่อดใจในรสทั้งหลาย,
ไม่อดใจในสัมผัสทางกายทั้งหลาย.
ภิกษุ ท.! ภิกษุเถระ ที่ประกอบด้วยเหตุห้าอย่าง (ห้าหมวด) เหล่านี้แล้ว
ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ไว้วางใจ ไม่เป็นที่น่าเคารพ ไม่เป็นที่น่ายกย่องสรรเสริญของเพื่อน
ผู้ประพฤติพรหมจรรย์ร่วมกันเลย.
_________________________________________________________
บาลี พระพุทธภาษิต ปญฺจก. อํ. ๒๒/๑๒๖ - ๘/๘๑-๕, ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย.
ว่าด้วย การเสียความเป็นผู้หลักผู้ใหญ่
ภิกษุ ท.! ภิกษุเถระ ที่ประกอบด้วยเหตุห้าอย่าง (ห้าหมวด) เหล่านี้
มีอยู่แล้วย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ไว้วางใจ น่าเคารพ ไม่น่าเป็นที่ยกย่องสรรเสริญ
ของเพื่อนฝูง ผู้ประพฤติพรหมจรรย์ร่วมกัน. ห้าอย่างอะไรกันเล่า ? ห้าอย่าง
คือ :-
(๑) ภิกษุชั้นเถระ ยังกำหนัดในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความ
กำหนัด, ยังขัดเคืองในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความขัดเคือง, ยังหลงใหล
ในอารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งความหลงไหล, ยังตื่นเต้นในอารมณ์เป็นที่ตั้ง
แห่งความตื่นเต้น, ยังมัวเมาในอารมณ์เป็นที่มาตั้งแห่งความมัวเมา,
(๒) ภิกษุชั้นชั้นเถระนั้น ยังเป็นผู้ไม่ปราศจากราคะ, ยังเป็นผู้
ไม่ปราศจากโทสะ, ยังเป็นผู้ไม่ปราศจากโมหะ, ยังลบหลู่คุณท่าน,
ยังตีตนเสมอท่าน,
(๓) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนหลอกลวงเก่งด้วย, เป็นคนพูด
พิรี้พิไรเก่งด้วย, เป็นคนพูดหว่านล้อมเก่งด้วย, เป็นคนปลูกคำท้าทาย
ให้เกิดมานะเจ็บใจเก่งด้วย, เป็นคนหากำไรทำนองเอาลาภต่อลาภ
เก่งด้วย,
(๔) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนไม่มีศรัทธา, ไม่มีความละอายบาป,
ไม่มีความเกรงกลัวบาป, เป็นคนเกียจคร้าน, เป็นคนมีปัญญาทราม,
(๕) ภิกษุชั้นเถระนั้น เป็นคนไม่อดใจในรูปทั้งหลาย, ไม่อดใจ
ในเสียงทั้งหลาย, ไม่อดใจในกลิ่นทั้งหลาย, ไม่อดใจในรสทั้งหลาย,
ไม่อดใจในสัมผัสทางกายทั้งหลาย.
ภิกษุ ท.! ภิกษุเถระ ที่ประกอบด้วยเหตุห้าอย่าง (ห้าหมวด) เหล่านี้แล้ว
ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่ไว้วางใจ ไม่เป็นที่น่าเคารพ ไม่เป็นที่น่ายกย่องสรรเสริญของเพื่อน
ผู้ประพฤติพรหมจรรย์ร่วมกันเลย.
_________________________________________________________
บาลี พระพุทธภาษิต ปญฺจก. อํ. ๒๒/๑๒๖ - ๘/๘๑-๕, ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย.