คนส่วนใหญ่มักจะพิจารณาได้เพียงแค่ การกระทำและคำพูด ก่อนที่จะพูดหรือจะทำอะไร แต่สำหรับนักปฏิบัติธรรมผู้ที่ฝึกจิตได้ดีแล้ว จะสามารถพิจารณาความคิดก่อนที่จะคิดในสิ่งต่างๆได้ด้วย ว่าสิ่งใดควรคิดสิ่งใดไม่ควรคิด ก่อนที่ความคิดนั้นๆจะเกิดขึ้นในจิตเสียอีก ในบางท่านก็จะมีต้นจิตที่จะคอยดักอกุศลจิตต่างๆที่จะเกิดขึ้นกับจิตได้โดยอัตโนมัติ ซึ่งการปฏิบัติธรรมทางจิตนี้จะมีจะเกิดได้ก็แต่ในพุทธศาสนาเท่านั้น ไม่มีในศาสนาอื่นๆได้เลย เพราะฉะนั้นพุทธศาสนาจึงเป็นศาสนาเดียวที่มีไว้สำหรับผู้ที่ต้องการพัฒนาคุณภาพจิตใจและยกระดับทางจิตใจได้เป็นอย่างดี
หากฝึกจิตได้ดีแล้ว ความคิดก็สามารถพิจารณาได้โดยไม่ยาก โดยเฉพาะการพัฒนาจิตใจและยกระดับจิตใจให้ดียิ่งขึ้น