ทางวิทยาศาสตร์
จิต = ระบบประสาท(Nervous system)
จักรวาล = คนสัตว์สิ่งของ ฯลฯ
ทางศาสนา
จิต = นามธรรม = สภาพรู้
จักรวาล = รูปธรรม+นามธรรม = สรรพสิ่ง
http://pantip.com/topic/30830701/comment139-1
ประเภทของจิต
จิตมีหลายหน้าที่ ในที่นี้จะทำการย่อความนะครับ มีหน้าที่คือ
ปฏิสนธิจิต = 1) ปฏิสนธิ คือ นำสัตว์ผู้ยึดขันธ์ 5 มาเกิดสืบต่อชาติใหม่
ภวังคจิต = 2) ภวังค์ คือ รักษาสัตว์ไม่ให้ตายก่อนหมดกรรม
วิถีจิต = 3) อาวัชชนะ คือ รำพึงถึงอารมณ์ อันนี้ให้เปรียบเทียบกับ เรดาห์ ทหาร นะครับ เรดาห์ ก็จะทำหน้าที่ตรวจว่ามีวัตถุอะไรเข้ามาในเขตพื้นที่บ้าง
อาวัชชนะ ก็ทำเหมือนกัน ว่า มีรูปอะไรจะมากระทบจิตบ้าง เป็นต้น
วิถีจิต = 4) ทัสสนะ คือ ทำหน้าที่เห็น
วิถีจิต = 5) สวนะ คือ ฟัง
วิถีจิต = 6) ฆายนะ คือ ดมกลิ่น
วิถีจิต = 7) สายนะ คือ ลิ้มรส
วิถีจิต = 8) ผุสนะ คือ สัมผัสทางกาย
วิถีจิต = 9) สัมปฏิจฉันนะ คือ รับอารมณ์เข้าหาใจ อันนี้เหมือน คนวิ่งผลัดส่งไม้ จากรูปกระทบตา เข้าหาใจ เพื่อไปประมวลว่าอะไร คนส่งเรียกว่า สัมปฏิจฉันนะ
วิถีจิต = 10) สันตีรณะ คือ พิจารณาอารมณ์ อันนี้ เหมือนคนดูลายละเอียดผลมะม่วง ว่าดิบ หรือสุก กันแน่
วิถีจิต = 11) โวฏฐัพพนะ คือ ตัดสินอารมณ์ อันนี้เหมือนข้อ 10 ที่ดูแล้วก็ตัดสินว่า อ๋อ... อันนี้มะม่วงสุกกินได้
วิถีจิต = 12) ชวนะ คือ เสพอารมณ์ อันนี้เหมือน คนที่ตัดสินว่ามะม่วงสุกในข้อ 11 ส่วนข้อ 12 นี้ก็ กินมะม่วงเลย เรียกว่า ชวนะ หรือเสพอารมณ์
วิถีจิต = 13) ตทาลัมพนะ คือ กักเก็บอารมณ์ต่อจากชวนะ อันนี้เหมือนข้อ 12 ที่กินมะม่วง แล้วก็กลืนลงท้องไป
จุติจิต = 14) จุติ คือ เคลื่อนจากภพ อันนี้หมายถึงตาย จากภพนี้ไป
Credit: อาจารย์ webchit
Comment:
ขออธิบายเพิ่มเติมครับ:
จิตเหลือเพียง "ภวังคจิต" เพียวๆ ก็เช่นขณะรับยาสลบครับ ไม่รู้สึกเจ็บปวดใดๆ แม้จะผ่าตัดก็ตาม
จิตที่ไม่ใช่ ปฏิสนธิจิต, จุติจิต หรือ ภวังคจิตแล้ว ล้วนเป็นวิถีจิตทั้งสิ้น
จิตขณะฌาน = ฌานวิถีจิต
จิตชรูป = รูปที่เกิดจากจิต
กัมมชรูป = รูปที่เกิดจากรรม
อุตุชรูป = รูปที่เกิดจากความร้อน เช่น ไฟฟ้าซึ่งสามารถสร้างสรรค์พลังงานรูปแบบอื่นๆได้เป็นต้น
อาหารชรูป = รูปที่เกิดจากอาหาร ก็สัตว์และพืชที่กินอาหารหรือดูดซับปุ๋ย ก็เจริญเติบโต
จิตกับจักรวาลอะไรเกิดก่อนกัน
จิต = ระบบประสาท(Nervous system)
จักรวาล = คนสัตว์สิ่งของ ฯลฯ
ทางศาสนา
จิต = นามธรรม = สภาพรู้
จักรวาล = รูปธรรม+นามธรรม = สรรพสิ่ง
http://pantip.com/topic/30830701/comment139-1
ประเภทของจิต
จิตมีหลายหน้าที่ ในที่นี้จะทำการย่อความนะครับ มีหน้าที่คือ
ปฏิสนธิจิต = 1) ปฏิสนธิ คือ นำสัตว์ผู้ยึดขันธ์ 5 มาเกิดสืบต่อชาติใหม่
ภวังคจิต = 2) ภวังค์ คือ รักษาสัตว์ไม่ให้ตายก่อนหมดกรรม
วิถีจิต = 3) อาวัชชนะ คือ รำพึงถึงอารมณ์ อันนี้ให้เปรียบเทียบกับ เรดาห์ ทหาร นะครับ เรดาห์ ก็จะทำหน้าที่ตรวจว่ามีวัตถุอะไรเข้ามาในเขตพื้นที่บ้าง
อาวัชชนะ ก็ทำเหมือนกัน ว่า มีรูปอะไรจะมากระทบจิตบ้าง เป็นต้น
วิถีจิต = 4) ทัสสนะ คือ ทำหน้าที่เห็น
วิถีจิต = 5) สวนะ คือ ฟัง
วิถีจิต = 6) ฆายนะ คือ ดมกลิ่น
วิถีจิต = 7) สายนะ คือ ลิ้มรส
วิถีจิต = 8) ผุสนะ คือ สัมผัสทางกาย
วิถีจิต = 9) สัมปฏิจฉันนะ คือ รับอารมณ์เข้าหาใจ อันนี้เหมือน คนวิ่งผลัดส่งไม้ จากรูปกระทบตา เข้าหาใจ เพื่อไปประมวลว่าอะไร คนส่งเรียกว่า สัมปฏิจฉันนะ
วิถีจิต = 10) สันตีรณะ คือ พิจารณาอารมณ์ อันนี้ เหมือนคนดูลายละเอียดผลมะม่วง ว่าดิบ หรือสุก กันแน่
วิถีจิต = 11) โวฏฐัพพนะ คือ ตัดสินอารมณ์ อันนี้เหมือนข้อ 10 ที่ดูแล้วก็ตัดสินว่า อ๋อ... อันนี้มะม่วงสุกกินได้
วิถีจิต = 12) ชวนะ คือ เสพอารมณ์ อันนี้เหมือน คนที่ตัดสินว่ามะม่วงสุกในข้อ 11 ส่วนข้อ 12 นี้ก็ กินมะม่วงเลย เรียกว่า ชวนะ หรือเสพอารมณ์
วิถีจิต = 13) ตทาลัมพนะ คือ กักเก็บอารมณ์ต่อจากชวนะ อันนี้เหมือนข้อ 12 ที่กินมะม่วง แล้วก็กลืนลงท้องไป
จุติจิต = 14) จุติ คือ เคลื่อนจากภพ อันนี้หมายถึงตาย จากภพนี้ไป
Credit: อาจารย์ webchit
Comment:
ขออธิบายเพิ่มเติมครับ:
จิตเหลือเพียง "ภวังคจิต" เพียวๆ ก็เช่นขณะรับยาสลบครับ ไม่รู้สึกเจ็บปวดใดๆ แม้จะผ่าตัดก็ตาม
จิตที่ไม่ใช่ ปฏิสนธิจิต, จุติจิต หรือ ภวังคจิตแล้ว ล้วนเป็นวิถีจิตทั้งสิ้น
จิตขณะฌาน = ฌานวิถีจิต
จิตชรูป = รูปที่เกิดจากจิต
กัมมชรูป = รูปที่เกิดจากรรม
อุตุชรูป = รูปที่เกิดจากความร้อน เช่น ไฟฟ้าซึ่งสามารถสร้างสรรค์พลังงานรูปแบบอื่นๆได้เป็นต้น
อาหารชรูป = รูปที่เกิดจากอาหาร ก็สัตว์และพืชที่กินอาหารหรือดูดซับปุ๋ย ก็เจริญเติบโต