ศาสนาพุทธกับวิทยาศาสตร์

ศาสนาพุทธก็คือศาสนาพุทธ ผู้ตั้งศาสนาและเผยแผ่คำสอนคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
วิทยาศาสตร์ก็คือวิทยาศาสตร์ เพิ่งมาแพร่หลายในยุคหลัง เป็นสิ่งเดียวกันคงจะไม่ใช่

ศาสนาพุทธสอนว่า ทุกสิ่งทุกอย่างย่อมเกิดจากเหตุ ไม่มีอะไรที่เกิดผลขึ้นมาลอย ๆ โดยปราศจากเหตุ
เมื่อดับเหตุ ผลก็ย่อมดับ เรียกว่าสอนในเรื่องของการเป็นเหตุเป็นผล ไม่ใช่อยู่ดี ๆ ก็มีนั่นมีนี่ ไม่มีเหตุผล
แน่นอนตอนที่พระพุทธเจ้าตรัสนั้น ยังไม่มีวิทยาศาสตร์บังเกิดขึ้น

นรก สวรรค์ ในพระไตรปิฎกก็ไม่ได้มีกล่าวลอย ๆ มีเหตุของการเกิดขึ้น มีเหตุของการเสื่อมสลาย
มีวิธีเข้าถึง มีวิธีพิสูจน์ พระพุทธเจ้าไม่ใช่ผู้วิเศษเหนือใครที่จะรู้เรื่องพวกนี้โดยไม่มีวิธีการ
แต่ว่าพระองค์ก็สอนวิธีที่พระองค์ใช้พิสูจน์ให้ด้วย เรียกว่าถ้าใครทำได้ก็จะรู้เห็นเหมือนกันหมด
ถ้าจะเปรียบกับวิทยาศาสตร์ ก็ต้องบอกว่า ถ้าเราผสมสารตัวหนึ่งเข้ากับสารตัวหนึ่ง ก็ย่อมได้สารเดียวกันหมดนั่นเอง
ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ ไม่ได้ถูกพิสูจน์ด้วยคนทั้งโลก แต่ถูกพิสูจน์ด้วยนักวิทยาศาสตร์แค่เพียงหยิบมือ
แต่เพราะมีความเป็นเหตุเป็นผลสอดรับกันจนแพร่หลาย หลาย ๆ ทฤษฎีเราจึงเชื่อโดยไม่ได้ทดลองเองแทบทั้งนั้น

วิทยาศาสตร์ กับ ศาสนาพุทธ ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน แต่มีหลักของเหตุและผลที่คล้ายกัน
เพราะมีเหตุ ย่อมมีผล เพราะมีผลเราก็สามารถสาวไปหาเหตุได้

เรื่องที่แตกต่างกันค่อนข้างมากก็คือวิธีการในการหาคำตอบ วิทยาศาสตร์ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5
เป็นหลักในการรับรู้และอ้างอิง ส่วนศาสนาพุทธใช้วิธีปิดการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้ง 5
และเปิดการรับรู้ทางใจเพียงอย่างเดียว จนได้คำตอบที่ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ไม่อาจให้คำตอบได้
อย่างที่เรารู้ว่า ประสาทสัมผัสของเรานั้นบิดเบือนได้และมีขีดจำกัดสูง เราใส่แว่นเลนส์นูน ภาพที่เห็นก็เปลี่ยนแล้ว
เรามองไปข้างหน้า ไม่เห็นสิ่งที่เล็ก ไม่เห็นสิ่งที่อยู่ด้านหลัง ไม่เห็นสิ่งที่ถูกบัง ไม่เห็นสิ่งที่อยู่ไกล
ในขณะที่สัตว์หลาย ๆ ชนิดกลับเห็นได้มากกว่าเรา ดมกลิ่นได้มากกว่าเรา ได้ยินเสียงมากกว่าเรา เป็นต้น

การรับรู้ทางใจอาจจะดูเลื่อนลอยและเพ้อเจ้อค่อนข้างสูง แต่ไม่ใช่ว่าแค่รับรู้ทางใจเพียงเท่านั้น
เพราะต้องฝึกอย่างถูกวิธี มีขั้นมีตอน เหมือนคนตาบอดที่ฝึกใช้เสียงแทนตานั่นแหละ
ดูเลื่อนลอยไร้สาระ แต่ก็มีคนทำได้ เพราะฝึกอย่างถูกวิธีและตั้งใจจริง มันทำได้จริง ๆ

1. การไปนรก-สวรรค์อย่างอิสระ เป็นเรื่องธรรมดาในโลกบางยุคที่มนุษย์มีคุณธรรมสูงใกล้เคียงเทวดา
ในพระไตรปิฎกกล่าวไว้ว่า ในบางยุค ก็มีมนุษย์บางคนที่ได้ปกครองสวรรค์ร่วมกับพระอินทร์อีกด้วย

การเกิดใหม่โดยมีความทรงจำเดิม เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้แต่ยาก เพราะความที่ร่างกายของมนุษย์อยู่ในภพภูมิที่หยาบ
ต้องพัฒนาจากเซลล์เล็ก ๆ มาเป็นลำดับ ไม่เหมือนภพภูมิอื่นไม่มีการหน่วงเวลา สร้างอะไรก็เนรมิตได้เลย
เกิดมาก็โตเลย ตายแล้วก็หายวับไปเลย ไม่ใช่ธาตุหยาบที่จะทำอะไรก็ต้องอาศัยเวลา แต่เพราะต้องอาศัยเวลานี่แหละ
มนุษย์จึงสามารถทำสิ่งที่แม้แต่เทวดาก็ทำไม่ได้มากมาย เช่น ฆ่าคนโดยที่ยังไม่ต้องรับผล (ถ้าเทวดาทำก็ตกนรกไปทันทีเลย)
หรือสร้างสิ่งก่อสร้างและเทคโนโลยี่ที่ใช้ร่วมกันได้เป็นสาธารณะ (พระอรหันต์ที่เหาะได้ ยังเหาะไปได้แค่องค์เดียว
แต่เครื่องบินพาใครก็ได้ที่ไม่ต้องมีฤทธิ์ ไม่ต้องมีคุณธรรมสูง ไปได้ทีเป็นร้อยเป็นพันคน)

2. เรื่องโลกนี่ ถ้าเราคิดดูดี ๆ เราจะเห็นเลยว่า ยังมีอีกหลาย ๆ สิ่งที่เรายังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดในทางสากล
ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง ทำไมเราต้องเกิด ทำไมเราต้องแก่ ทำไมเราต้องตาย ทำไมต้องมีโรคภัยไข้เจ็บ
ทำไมต้องขับถ่าย ทำไมต้องเหนื่อย ทำไมต้องเมื่อย ทำไมเกิดมาทั้งทีต้องลำบากกันขนาดนี้
วุ่นวายคิดค้นอะไรก็ตามที่ทำให้สุขสบายขึ้น ฝืนกันเท่าไรก็แค่ดีขึ้นมาหน่อย ยังไม่เคยมีใครเอาชนะเรื่องเหล่านี้ได้จริง ๆ สักที
วิทยาศาสตร์หาเหตุผลทางกลไกได้ ว่าทำไมจึงเกิดเรื่องต่าง ๆ แต่โดยเหตุผลว่ามันมีความจำเป็นขนาดไหนที่ต้องเกิดเรื่องเหล่านี้
ก็ยังไม่มีใครตอบได้ เพราะที่จริงเรื่องเหล่านี้มันดูไร้เหตุผลอย่างที่สุด

ความในข้อ 1 เป็นจริงได้ครับ แต่เงื่อนไขค่อนข้างจะสูงสักหน่อย จนมีแต่คนคิดว่าเป็นไปไม่ได้