ขอเล่าบทสนทนาในการสัมภาษณ์งานอันหนึ่งที่เราได้ยินวันนี้ ให้ฟัง

ก (ผู้สัมภาษณ์ ชาย): ต่อไป ขอสัมภาษณ์เรื่องทั่วๆไปหน่อยนะ
ข (ผู้ถูกสัมภาษณ์ หญิง) : ค่ะ
ก : ไม่ทราบว่ามีครอบครัวรึยังครับ/แต่งงานรึยังครับ
ข : แต่งแล้วค่ะ
ก : แล้วมีลูกมั้ยครับ/ มีลูกกี่คนครับ /ลูกอายุยังน้อยรึเปล่า
ข : มีค่ะ / มีหนึ่งคนค่ะ / อายุขวบกว่าๆ
ก : อื้มม ลูกยังเล็กอยู่เลยเนอะ แล้วมาทำงานแบบนี้ ใครจะดูแลลูกล่ะ
ข : (คำตอบแล้วแต่สถานการณ์ชีวิตของผู้หญิง หรือตามไหวพริบที่จะหาได้ทัน เพื่อให้ผู้สัมภาษณ์เข้าใจว่า มันไม่มีผลกับความสามารถในการทำงาน เช่นว่า อ๋อ ครอบครัวช่วยดูแลค่ะ ฯลฯ )

คำถามของเราคือ เวลาที่คุณได้ยิน บทสัมภาษณ์แบบนี้ มีใครรู้สึกตะหงิดใจบ้างเหมือนเราบ้างรึเปล่า??
เราน่ะ รู้สึกกระอักกระอ่วนใจแทนผู้ถูกสัมภาษณ์มาก
จากการที่เคยสัมภาษณ์งานมาพอสมควรกับผู้สัมภาษณ์ที่เป็นต่างชาติ เราไม่เคยได้ยินคำถามแบบนี้เลย หรือได้ยินว่ามีผู้หญิงคนอื่นเจอ (จริงๆ มันก็คงจะมีบ้างแหละ แต่เราอาจไม่รู้ก็ได้)
กรณีนี้ ในบางประเทศ ผู้สัมภาษณ์ถือว่าทำผิดกฎหมายด้วย เพราะตั้งคำถามที่ส่อที่การ discriminate ผู้สมัครงาน เช่น ถามอายุ สถานภาพสมรส ศาสนา ฯลฯ

ที่เราสงสัย คือ เท่าที่ได้ยินในไทย ทำไมเวลาสัมภาษณ์งานผู้หญิง ผู้สัมภาษณ์ถึงกล้าละลาบละล้วงในเรื่องส่วนตัวและเรื่องครอบครัวของผู้สมัครผู้หญิง ในขณะที่ เราไม่เคยได้ยินผู้สมัครผู้ชายคนไหนถูกถามคำถามอย่างนี้เลย (มีครอบครัวรึยัง มีลูกรึยัง)

การตั้งคำถามอย่างนี้ สะท้อนให้เห็นค่านิยมของผู้สัมภาษณ์ (หรือของสังคมส่วนใหญ่?) ว่า บทบาทของผู้หญิงคือการอยู่บ้านเลี้ยงลูก อย่างนั้นหรือ? ทั้งๆที่ผู้หญิงจำนวนไม่น้อย มีความสามารถในการทำงานนอกบ้านเทียบเท่ากับผู้ชาย และหน้าที่ในการดูแลเลี้ยงลูกก็ควรจะเป็นของสองฝ่ายเท่าๆกัน ผู้หญิงบางคนสามารถแบ่งเวลารับผิดชอบทั้งงานนอกบ้านและงานในบ้านได้มากกว่าผู้ชายด้วยซ้ำ

ทำไมผู้หญิงถึงต้องแก้ต่างให้กับการมีครอบครัว? การมีลูก? ทั้งๆก็เป็นลูกของทั้งสองคนที่ต้องดูแลร่วมกัน และการให้กำเนิดคนขึ้นมาหนึ่งคน ไม่ได้มีผลกับประสิทธิภาพในการทำงาน (ประเภทที่ไม่ได้ใช้แรงงาน) เลย
ส่วนใหญ่ที่เห็นรอบๆตัว จะมีแต่ผู้หญิงหยุดงานไปเลี้ยงลูกอ่อน เท่ากับยอมให้ความก้าวหน้าในสาขาการงานของตัวเองต้องหยุดชะงักลง ในขณะที่ผู้ชายไม่เคยต้องเบรกความก้าวหน้าด้านการงานมาเพื่อเหตุนี้เลย

แม้ว่าการตัดสินใจแบบนี้ (ผู้หญิงเลี้ยงลูก ผู้ชายทำงานนอกบ้าน) มาจากการตัดสินใจในครอบครัวเขาเอง เราก็อดคิดไม่ได้ว่า มันคงจะมาจากการเบียดบังจากภายนอกไม่มากก็น้อย (อย่างผู้สัมภาษณ์ที่ตั้งคำถาม discriminate ผู้หญิง หรือ ค่านิยมเก่าๆในสังคม)

สำหรับเราเอง เราคิดว่าเรามีศักยภาพที่จะก้าวหน้าในการทำงาน แต่ถ้าวันหนึ่งจะต้องมีลูก ก็กลัวว่าจะต้องเจอประเด็นแบบนี้หรือถูกขัดแข้งขัดขาด้วยผู้สัมภาษณ์ประเภทนี้ ทำให้ไม่ค่อยอยากจะมีลูกซักเท่าไหร่ และอยากจะผลักเวลามีลูกออกไปให้นานที่สุดๆ (เท่าที่รังไข่จะยังไม่ฝ่อ ฮ่าๆ)

ถ้าใครจะได้มีโอกาสสัมภาษณ์งานคนอื่นเขา ก็ฝากคิดถึงประเด็นนี้ด้วยนะคะ หรือคุณผู้อ่านคิดว่ายังไง?