นานๆ จะเจอกระทู้แบบนี้ซักที ขอตอบจากประสบการณ์จริงนะคะ

พัทเคยทำงานอยู่กระทรวงการต่างประเทศค่ะ แต่ลาออกมาได้ห้าปีกว่าแล้วเพราะอยากทำงานที่ใจรักมากกว่า ตัวเองเคยไปประจำการครั้งหนึ่ง พอดีสามียังอยู่กระทรวง ก็เลยย้ายตามสามีไปประจำการมาแล้วเมื่อสี่ปีก่อน กลางปีนี้ก็ำกำลังจะตามไปอีกครั้งค่ะ

ตอบคำถามก่อนนะคะ

1. คู่สมรสนักการทูตไทยไม่สามารถทำงานที่รับเงินเดือนได้ในประเทศที่ไปประจำการค่ะ เพื่อป้องกันเรื่องผลประโยชน์ทั่วไปหรือผลประโยชน์ทับซ้อนค่ะ แล้วรัฐก็ถือว่าคู่สมรสได้รับเงิน 30% ของพขต.ของเงินเดือนสามี พขต.คือเงินเพิ่มพิเศษสำหรับข้าราชการซึ่งมีตำแหน่งหน้าที่ประจำอยู่ในต่างประเทศ ถือว่าเป็นค่าใช้จ่ายทั่วไป ไม่จำเป็นต้องทำงาน

ถ้าจะถามว่าไม่รับแล้วหางานทำได้ไหม ได้ค่ะ มีภรรยาพี่ที่รู้จักทำแบบนั้น แต่พี่เขาทำงานด้านบริหารรร.อินเตอร์ในเมืองไทยอยู่แล้ว ก็เลยติดต่อได้งานตำแหน่งดีในประเทศที่ไปไว้ก่อนเดินทางค่ะ

ในส่วนเป็นหมอ ทำงานได้ไหม ก็ต้องขอตอบว่าต้องเช็คก่อนว่าประเทศที่ไปรับรองใบแพทย์ของเราไหม (ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยนะคะ) ถ้ารับและญาติของคุณจขกท.ยินดีสละ 30% ก็ทำได้ค่ะ

ส่วนในคห. 4 มีหลายจุดที่ยังคลาดเคลื่อนนะคะ ทูตและข้าราชการที่ไปประจำการไม่ได้มีโควต้าบินฟรี ตามปกติได้แต่ตั๋วเครื่องบินขาไปและกลับจากประจำการ นั่นก็คือปีแรกกับปีที่สี่หรือปีที่กลับค่ะ (ขอกลับก่อนที่ปีที่สามได้ค่ะ) แล้วก็ตั๋วสำหรับกลับมาประชุมหรือมาเรื่องราชการที่เมืองไทย ส่วนคู่สมรสและลูกก็ได้แค่ขาไปและกลับค่ะ ที่เหลือควักกระเป๋ากันเอง

ถ้าจะมีที่ได้ตั๋วฟรีอีกก็คือประเทศลำบาก อย่างตะวันออกกลางหรือแอฟริกาบางแห่งจะได้ตั๋วกลับมาเยี่ยมบ้านปีละครั้งค่ะ

ถ้าได้มากกว่านั้นอาจจะการบินไทยปรานี

สำหรับเอกอัครราชทูตไทยจะมีทำเนียบประจำพร้อมคนรถค่ะ แต่แม่บ้าน แม่ครัวทางทูตจะหาไปเอง แต่ตำแหน่งรองๆ ลงมาไม่มีนะคะ บ้านพักเราก็ต้องหาเอง หลวงมีงบประมาณที่จะให้แต่ต้องเผื่อค่าน้ำไฟให้พอด้วย เกินก็ควักกระเป๋าเองค่ะ แม่บ้านแม่ครัวก็เมียๆนี่แหละทำ ไม่ใช่ใครอื่นค่า

ค่าเล่าเรียนรร.อินเตอร์ลูกได้ 50% ค่ะ ที่เหลือจ่ายเองเช่นกัน ส่วนอนุบาลนี่ออกเองทั้งหมดเลย หลวงจ่ายตั้งแต่ประถมจนจบมัธยมหก พอกลับไทยก็จ่ายเองอีกเหมือนกัน คราวนี้เยอะด้วยเพราะว่าร่วมฤดีลดให้ส่วนหนึ่ง แต่ถ้าเข้ารร.อื่นจ่ายเองเต็มร้อย ค่าเล่าเรียนนี่เป็นภาระหนักมาก ทูตบางคนลูกเยอะ ตอนเกษียณเงินหมดเลยก็มีค่ะ เพราะลูกๆ นักการทูตยังไงก็ต้องเรียนอินเตอร์ ไม่งั้นตามพ่อแม่ไปไม่ได้

ส่วนอื่นๆ เรื่องหน้าที่คู่สมรส โอ้วววว เยอะแยะหลากหลายใต้ฟากฟ้านี้ ฮ่าๆๆ ส่วนใหญ่ก็สนับสนุนให้คู่สมรสของเรามีกำลังใจในการทำงานนั่นล่ะค่ะ นอกจากเป็นแม่/พ่อบ้าน ดูแลลูกเต้าทำกับข้าวกับปลาแล้ว เงิน 30% ที่ได้หมายความว่าต้องช่วยงานสถานทูตด้วย ส่วนใหญ่ก็จะเป็นการช่วยรับรองคณะที่มาประเทศนั้นๆ (พาช็อปปิ้ง ช่วยแนะนำโน่นนี่ ช่วยรับรองแขก เป็นล่าม ฯลฯ) ช่วยงานวันชาติและงานอื่นๆที่มี ทุกสถานทูตจะมีโครงการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับเมืองไทย อย่างเช่น ละครหุ่น สาธิตทำอาหาร การแสดงทางวัฒนธรรม ทางสถานทูตก็จะแบ่งสรรปันส่วนงานว่าใครทำอะไร แล้วก็มีงานรับเสด็จ งานวัดไทย งานเลี้ยงคนไทย ฯลฯ อีกด้วยค่ะ

สิ่งหนึ่งที่อยากจะบอกมานานมากๆๆ ก็คือ การเป็นนักการทูตไม่ได้มีแต่ด้านที่ดูหรูหรา ฟู่ฟ่า ประเภทถือแก้วแชมเปญแต่งชุดราตรีเลยค่ะ หลักๆ แล้วเราต้องดูแลคนไทยที่โน่นก่อนเป็นอย่างแรก แล้วก็ส่งเสริมความสัมพันธ์กับประเทศเจ้าบ้าน เราไม่ได้พบปะแต่คนระดับสูง แต่ต้องช่วยเหลือดูแลคนไทย แม่บ้านและแรงงานของเราที่นั่นเป็นหลักด้วย พัทจำได้ว่าตอนไปประจำการที่โอมาน ทำงานด้านกงสุล ได้ช่วยแรงงานไทยที่ถูกหลอกไปที่นั่นเยอะมาก (แถมคนหลอกก็คนไทยด้วยกันนี่ล่ะ) รู้สึกเห็นใจและสงสารมากขนาดน้ำตาตกเลยก็มี อยากทำอะไรให้เขาได้มากกว่านี้มากๆ ส่วนของสามีก็เคยได้รับโทรศัพท์ตอนตีสาม แจ้งว่ามีคนไทยตาย ช่วยไปดูศพด้วย เจ้าหน้าที่การทูตทุกคนเจอเรื่องไม่คาดคิดเสมอเวลาไปประจำการค่ะ

อีกอย่างที่อยากฝากบอกญาติของคุณจขกท.ก็คือขอให้เอากำลังใจกับการมองโลกในแง่ดีติดตัวไปเยอะๆๆๆ ปรับตัวให้ง่าย ยืดหยุ่นได้กับทุกสถานการณ์นะคะ ถ้ามีอะไรที่พัทช่วยได้ หลังไมค์มาได้เลยค่ะ

สุดท้าย แอบโฆษณาแฝง (ฮ่า) อยากแนะนำให้ไปอ่านโหด มัน ฮา ภรรยานักการทูตของบริจิต คีแนน ภรรยานักการทูตอังกฤษค่ะ อ่านแล้วจะเข้าใจเลยว่าหลังบ้านนักการทูตนี่ทำอะไรกันบ้าง เล่มนี้พัทแปลเอง ออกกับมติชนเมื่อหลายปีก่อนค่ะ

เขียนยาวมาก หวังว่าจะพอมีประโยชน์และสาระบ้างนะคะ