(๑) เถรวาท = ญาณวาท คือ วาทะจากพระโอษฐ์ (พระสูตร) + เถรวาท คือ วาทะของพระเถระครั้งปฐมสังคายนา

(๒) อาจารวาท = อาจารวาทที่แต่งอภิธัมมัตถสังคหะ + อาจารวาทคือ พระอนุรุทธาจารย์ + พระพุทธโฆษาจารย์ (อาจารวาท พศ. 1200)


สรุป
พุทธศาสนานิกายนเถรวาท ดั้งเดิม คือ (๑) เถรวาท = ญาณวาท คือ วาทะจากพระโอษฐ์ (พระสูตร) + เถรวาท คือ วาทะของพระเถระครั้งปฐมสังคายนา


พุทธศาสนานิกายเถรวาทชั้นหลังดั้งเดิมคือ (๒) อาจารวาท = อาจารวาทที่แต่งอภิธัมมัตถสังคหะ + อาจารวาทคือ พระอนุรุทธาจารย์ + พระพุทธโฆษาจารย์ (อาจารวาท พศ. 1200)



ประเด็น
พุทธศานานิการเถรวาทที่แท้จริง  ต้อง (๑) หรือ (๒)