สิ่งที่ตาเห็น หูได้ยิน จมูกได้กลิ่น ลิ้นได้รับรส และกายไปกระทบสัมผัส ได้ทั้งหมดทั้งสิ้น เรียกว่ารูป หรือรูปธาตุ
ประกอบด้วยธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม มารวมกันเป็นสิ่งนั้นๆ   ส่วนนามคือ การรู้ในสิ่งที่ตาเห็น หูได้ยิน จมูกได้กลิ่น
ลิ้นได้รับรส และกายไปกระทบสัมผัส เรียกว่าวิญญาณ ทำหน้าที่รู้ รวมถึงความรู้สึกที่เกิดขึ้นจากผัสสะดังกล่าว
เรียกว่าเวทนา ต่อมาความจำได้หมายรู้ต่อสิ่งเหล่านั้น ทั้งในขณะที่มีผัสสะเกิดขึ้น หรือที่จำเอาไว้แล้วนึกได้ภายหลัง
เรียกว่าสัญญา และความคิดต่างๆ ที่มีต่อรูป เวทนา และสัญญาที่กล่าวมา เรียกว่าสังขาร  ดังนั้น ถ้าไม่มีนามเหล่านี้
แม้จะมีรูปเป็นสรรพสิ่งต่างๆ อยู่ทั่วไปก็ไม่รู้ได้ว่าเป็นรูป ความสัมพันธ์ต่อกันคือ นามเป็นสิ่งที่ไปรู้รูปและรู้นามด้วยกัน
ส่วนรูปเป็นสิ่งที่มาทำให้นามรู้
สรรพสิ่งที่เป็นรูป จะเป็นรูปก็จริง แต่ถ้าปรากฏเข้ามาสู่ใจแล้วก็เป็นได้แค่นาม รูปจริงๆมันก็เป็นของมันอย่างนั้น แต่
เมื่อคนเราไปเรียกชื่อ ไปกำหนดลักษณะ อย่างนั้น อย่างนี้ คือการเอานามไปกำหนดเท่านั้น ในทางศาสนาจึงเน้นที่ใจ
ใจเป็นใหญ่ ใจเป็นประธาน มาฝึกใจให้ปล่อยวางรูปและนาม ไม่ยึดมั่น ถือมั่น